ทุกครั้งที่เราเผชิญกับความทุกข์ ความคิดและตัวของเราเอง คือ เพื่อนที่คลายความทุกข์ที่ดีที่สุด วันทุกข์ที่ผ่านพ้น หนังสือรวมเรื่องสั้นที่จะช่วยเป็นยาใจและคลายทุกข์ให้กับผู้อ่านผ่านตัวละครต่างๆ ที่เกิดจากขบวนการการเขียนระบายความความทุกข์ของผู้เขียน จนเกิดเป็นเรื่องราวที่สวยงามและแตกต่างกัน16เรื่อง ซึ่งได้ผ่านการคัดเลือกจากผู้ทรงวุฒิทั้งด้านของสุขภาพจิตและผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านการเขียนวรรณกรรม โดยแต่ละเรื่องมีจุดเด่นคือปมที่ถูกคลี่คลายเพื่อคลายความทุกข์ทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว รวมไปถึงผู้ที่มีปัญหาทางสุขภาพจิต

ทุกครั้งสติมักจะมาหลังจากที่เรารู้สึกทุกข์หรือปัญหาได้เกิดไปแล้ว แต่ถ้าเราฝึกเจริญสติเป็นประจำให้รู้เท่าทันอารมณ์และความคิดของเราปัญหาทั้งหลายก็จะลดน้อยลง เพราะตลอดเวลาสิ่งที่เรารับรู้ทางสัมผัสต่างๆ ถูกนำไปปรุงแต่งต่อด้วยความคิดจนเกิดเป็น “ตัวเราของเรา” เกิดอาการเป็นเจ้าเข้าเจ้าของทั้งร่างกายของเราและสิ่งที่เราได้สัมผัส ซึ่งอาการนี้เป็นบ่อเกิดแห่งปัญหาทั้งหลายในชีวิต การเจริญสติพัฒนาเพื่อภาวะนำภายใน ที่มาพร้อมกับแบบฝึกหัดให้เราฝึกฝนด้วยตัวเอง เพื่อสังเกตความคิด จับอากัปกิริยา ความรู้สึกของตัวเรา การฝึกฝนเจริญสติอย่างต่อเนื่องจะช่วยลดการเกิดปัญหาและทำให้เราดำเนินชีวิตอย่างมีสติรู้เท่าทันตัวเองตลอดเวลา

โรคภัยไข้เจ็บของมนุษย์ที่ปรากฏให้เห็นทางกายภาพ ที่จริงแล้ว บางสาเหตุของอาการมีที่มาจากปมที่ฝังลึกในจิตใจ และปมเหล่านี้มาจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีตที่สร้างความกระทบกระเทือนต่อจิตใจอย่างรุนแรง จนส่งผลให้ร่างกายสร้างปฏิกิริยาตอบโต้ หรือ เกราะป้องกันตัว เมื่อต้องเผชิญกับเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกับอดีต อาจจะปรากฏให้เห็นในรูปแบบความผิดปกติต่างๆ ทางร่างกาย หรือ รูปแบบนิสัยบางอย่าง แต่กลไกทางสมองของมนุษย์เองก็มีศักยภาพในการเยียวยารักษาตัวเองได้เช่นกัน เพราะกายกับจิตมีความสัมพันธ์เป็นหนึ่งเดียว การเยียวยารักษาปมที่ฝังในจิตใจจึงต้องเริ่มจากการฝึกฝนให้ตัวเองกลับมาอยู่กับปัจจุบันขณะ ละทิ้งความคิดที่สร้างอคติ ยอมรับตัวตนและการช่วยเหลือจากผู้อื่น เพื่อปลดปล่อยตัวเองให้เป็นอิสระจากความทุกข์และการใช้ชีวิตในรูปแบบเดิมๆ 

บทความ “คุยกับทุกข์” คุณบุญชัย สุขสุริยะโยธิน หรือ คุณ “ยอด” แห่ง ชูใจ กะ กัลยาณมิตร ครีเอทีฟเอเจนซี่โฆษณาเพื่อสังคม ที่มาร่วมแบ่งปันเรื่องราวเส้นทางสู่การตื่นรู้ ผ่านประสบการณ์จริงด้วยการสำรวจและเข้าใจโลกจากภายใน การได้เรียนรู้น้ำใจจากคนรอบข้าง การ ”ตื่นรู้” และเห็นศักยภาพของตัวเองจากการรับมือกับปัญหา ซึ่งนำไปสู่ความสนใจในการสำรวจโลกภายในตัวเองและเรียนรู้การเจริญสติ เพื่อทำให้หลุดออกมาจากกรงขังความคิดของตัวเอง

เส้นทางสู่การตื่นรู้ ในมุมองของ คุณ วีระพล เจนพิทักษ์ชาติ อดีตเภสัชกรประจำโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราชและการค้นพบประตูบานสำคัญ ที่ช่วย ‘เปิดโลก’ คลายทุกข์ในใจ ด้วยการเริ่มติดตามงานเขียนและงานแปลของท่านพุทธทาสภิกขุ ตลอดจนได้เข้าร่วมอบรมสำรวจโลกภายใน ซึ่งได้สร้างการเปลี่ยนแปลงต่อมุมมองในชีวิต เกิดการตื่นรู้ รู้จักตัวตนที่แท้จริง เห็นธรรมชาติ เห็นความจริงของชีวิตและช่วยให้รับมือกับการเปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็ว อีกทั้งเห็นความจริงว่า ‘ความสุขนี้แหละ เป็นอุปสรรคที่น่ากลัวที่สุด’

นายแพทย์ พลวิช กล้าหาญ ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์องค์รวมและการแพทย์โฮมิโอพาธีย์ (Homeopathy) กับการใช้การแพทย์ทางเลือกร่วมกับสติสมาธิเพื่อการตื่นรู้และยกระดับจิต ในการสร้างการเปลี่ยนแปลงกระบวนการภายในและเข้าใจความหมายของการ ‘ตื่น’ เพื่อ ‘รู้’ และใช้การ ‘ตื่น’ เพื่อ ‘รู้’ นี้ เป็นตัวช่วยในการตอบคำถามและทำความเข้าใจกับกระบวนการภายใน ที่ว่า “เข้าใจกระบวนการตื่นรู้ เพื่อเลิกวงจรความทุกข์ เลิกเหนื่อยกับสิ่งเหล่านั้น” และยังช่วยทำให้มองโลกอย่างเข้าใจมากขึ้น เห็นตามจริงตามที่มันเป็น ทำให้ชีวิตหลังการตื่นรู้นั้นเบาสบายขึ้น มีความสุขสงบในชีวิตมากขึ้น

คุณ เฟิร์ส คาริญญ์ยวัฒ ดุรงค์จิรกานต์ นักร้องนำวง Slot Machine กับมุมมองการตื่นรู้ เป้าหมายและจุดเปลี่ยนสำคัญในชีวิต ทั้งเรื่องการทำงานและตัวตน จากคนที่เคร่งเครียดเข้าไม่ถึง ได้เปลี่ยนแปลงมุมมองและตัวตนด้วยการเปิดใจลดละตัวตน ไม่แบ่งแยก มีความอ่อนโยนและเห็นใจคนรอบข้างมากขึ้น รวมถึงการพลิกวิกฤตให้เป็นโอกาสในการเรียนรู้และเข้าใจกับปัญหา เพราะเบื้องหลังของทุกปัญหาและความทุกข์นั้นมีความสุขที่ซ่อนอยู่ "ถ้าสูบน้ำออกจากโลกหมดเลย แผ่นดินมันติดกันหมดเลยนะ เราเองต่างหากที่มาแบ่งกันเอง นี่คือของฉัน นี่คือของเธอ" "มันเริ่มมาจากเราอยากเข้าใจข้างนอกก่อน พอเราอยากเข้าใจข้างนอกเยอะๆ มันก็ย้อนกลับมาว่า ถ้าเราเข้าใจตัวเองมากเท่าไหร่ ผมคิดว่าเราเข้าใจทั้งจักรวาลได้ คือมากกว่าโลกอีก โลกทั้งใบนี้จริงๆแล้วอยู่แค่ที่ตัวเรา" เฟิร์ส คาริญญ์ยวัฒ ดุรงค์จิรกานต์ นักร้อง / ศิลปิน

คุณโตมร ศุขปรีชา นักเขียน กับการเปิดมุมมองทางความคิด ความทุกข์ ความสุขที่ปะปนกันอยู่ในทุกขณะและการเปลี่ยนมุมมองการมองโลกด้วยการอ่านหนังสือ ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ช่วยขยายพรมแดนทางความคิด ขยายจิตใจให้กว้างขึ้นและยังทำให้เราค้นพบโลกอีกใบ “ที่ดีกว่า” โลกที่ทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างปราศจากการตัดสิน เพื่อให้เราหันกลับมาดูตัวเองและตั้งคำถามกับโลกในปัจจุบันของเราว่าที่จริงแล้วเป็นอย่างไร "ตอนนั้นมีความสุขมากๆกับทุกอย่าง แต่ทันใดนั้นมันก็พัง เราคิดว่ามีสติ แต่เราไม่มี เห็นทุกข์มาเป็นก้อนๆ แต่มันน่าสนใจที่มันไม่ได้มาตลอดเวลา มันมาเป็นก้อน แล้วก็จะมีบางช่วงที่มันคลายลง ตอนนั้นได้เห็นเลยว่าไม่มีอะไรที่มาแล้วอยู่กับเราไปถาวร" "ชีวิตเป็นทุกข์ ไม่ได้หมายความว่า เรานั่งอยู่ตรงนี้แล้วเราไม่ทุกข์ มันทุกข์อยู่ตลอดเวลา โดยที่เรารู้ตัวและไม่รู้ตัว ต่อให้ตอนที่เรามีความสุข มันก็มีความทุกข์อยู่ด้วย" โตมร ศุขปรีชา นักเขียน

ดร. ณัชร สยามวาลา นักเขียน กับความสุขของ “การตื่นรู้” สัญลักษณ์ของความทุกข์ ประสบการณ์เฉียดตายและจุดเปลี่ยนของชีวิตกับการฝึกฝนวิชาเจริญสติ ที่ทำให้ค้นพบความปีติที่แท้จริงจากการทำสมาธิ เกิดการเข้าใจโลก เข้าใจชีวิต ทำให้ชีวิตมีความสุขมากขึ้น เพราะสติช่วยให้เรารู้เท่าทันปัญหา สร้างเหตุแห่งความทุกข์ใหม่น้อยลงและรับมือกับความทุกข์ที่เกิดขึ้นได้อย่างมีสติรู้เท่าทัน อีกทั้งทำให้ความทุกข์นั้นหายไปเร็วขึ้น "จริง ๆ ธรรมะอยู่ในชีวิตเราอยู่แล้ว เพียงแต่คนนั้นจะเห็นหรือเปล่า กายกับใจนี่ก็ธรรมะ ถ้าเราสังเกตดี ๆ มันสอนเราตลอด เมื่อกี้ หิว เดี๋ยวง่วง เดี๋ยวเบื่อ เดี๋ยวโกรธ เดี๋ยวอยากทำโน่น เดี๋ยวไม่อยากทำแล้ว นี่มันแสดงธรรมะตลอดเวลาอยู่แล้ว ทำให้เห็นว่าใจไม่เที่ยง ไม่มีอะไรเป็นอย่างนั้นตลอดกาลชั่วกัลปาวสาน ...มันเปลี่ยนตลอดเวลา" ดร.ณัชร สยามวาลา

เมื่อความเจ็บป่วยดำเนินมาถึงระยะท้าย หลายคนมักคิดว่าเป็นข่าวร้ายและไม่สามารถบอกความจริงกับผู้ป่วยอย่างตรงไปตรงมาได้ “ข่าวร้ายที่กลายเป็นดี” จะช่วยให้เราเปลี่ยนมุมมองการแจ้งความจริงกับผู้ป่วย พร้อมเรียนรู้เทคนิคขั้นตอนการแจ้งความจริงและวิธีรับมือกับปฏิกิริยาต่อความโศกเศร้าของผู้ป่วย การแจ้งความจริงกับผู้ป่วยเท่ากับเป็นการปลดล็อคและบรรเทาทุกข์ให้แก่ผู้ป่วย เพื่อให้เขาสำรวจความต้องการของตัวเองและวางแผนจัดการสิ่งเหล่านั้น มาเรียนรู้เทคนิคการแจ้งข่าวร้ายด้วยกัน ในคลิปวิดีโอเพื่อการเรียนรู้ “คู่มือชีวามิตร: ลมหายใจสุดท้ายที่เป็นสุข ตอนที่ 3 ข่าวร้ายที่กลายเป็นดี” แล้วคุณจะรู้ว่า นั่นไม่ใช่เรื่องร้ายเสมอไป แต่กลับช่วยปลดล็อคและ ลดความทุกข์ให้กับคนที่ เรารักได้เช่นกัน

คนที่ต้องเผชิญความเจ็บป่วยระยะสุดท้าย ทั้งผู้ป่วยเอง หรือผู้ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย กระทั่งบุคลากรสุขภาพที่ต้องเกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาวะในระยะสุดท้าย ย่อมหลีกหนีความรู้สึกโศกเศร้าและเจ็บปวดไม่ได้ แต่ทำอย่างไรเราจะพลิกความรู้สึกนั้นให้เป็นพลังใจที่แข็งแกร่งขึ้นมา  ใช่ !!! นั่นไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ เราจะค้นหาความสุข ท่ามกลางความทุกข์ได้ด้วยวิธีไหน ? อย่างไร ?  หนังสือเก็บสุข กลางทุกข์ จะพาไปพบคำตอบจากบันทึก 23 เรื่อง จาก 14 ผู้เขียนที่จะแบ่งปันแนวคิดและทัศนคติเชิงบวก แนะวิธีการปฏิบัติตนอย่างมีสติ เตรียมตัวและเตรียมใจในการรับมือ รวมทั้งบอกเล่าการเติมเต็มหัวใจที่โศกเศร้าให้อบอุ่นจากกำลังใจคนรอบข้าง เพื่อส่งแรงหนุนให้เราก้าวข้ามเรื่องราวต่าง ๆ ไปอย่างเข้มแข็ง

ทำไมบางครั้งเรายังทุกข์ใจกับเรื่องเดิม ๆ สื่อคลิปวิดีโอชิ้นนี้ จะแนะนำในเรื่องการเปลี่ยนแปลงตัวเอง เพราะแค่ “รู้” อย่างเดียวคงไม่พอ เราต้องจัดระเบียบตัวเราเองใหม่และลงมือทำ เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในตัวเอง การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม เราต้องเข้าใจและเชื่อมั่นในตนเอง เลือกวิธีที่เหมาะสมและทำอย่างสม่ำเสมอ โดยทั้งหมดนี้เริ่มจากสิ่งที่เรียกว่าการมีสติ มีหลากหลายวิธีที่จะช่วยให้เราสำรวจตัวเองและได้ฝึกฝนสติให้การเริ่มต้นเปลี่ยนแปลงชีวิตประจำวันของเราเป็นไปได้จริง เมื่อเราเริ่มปฏิบัติเราจะพบว่า การเปลี่ยนแปลงเริ่มได้ที่ตัวเรา