แผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน

หนังสือทำมือที่เกิดจากกลุ่มนักเขียนและผู้รักงานการ์ตูน ได้รวมตัวกันเพื่อทำกิจกรรมสนุกๆ แบ่งปันสิ่งดีๆ ให้แก่สังคม โดยมีชื่อเรียกกลุ่มว่า...ใจสนุก... สำหรับการ์ตูนเล่มนี้เล่าเรื่องชวนติดตาม สะท้อนเรื่องราวชีวิตและภารกิจการช่วยเหลือเกื้อกูลกันในช่วงที่ประเทศไทย โดยเฉพาะที่กรุงเทพฯ เกิดน้ำท่วมใหญ่ เป็นช่วงที่ทุกคนฝ่าวิกฤตเหล่านั้นมาได้ด้วยน้ำใจที่มีให้แก่กันและกัน

คลิปวิดีโอนำเสนอภาพรวมและความสำเร็จที่ผ่านมาตลอด 3 ปีแรกของโครงการอ่านสร้างสุข ยกกำลังสุขในสถานศึกษาและชุมชน ภายใต้ยุทธศาสตร์อ่านสร้างสุข โดยแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. นำการอ่านเข้าสู่สถานศึกษา เป็นเครื่องมือในการสร้างชีวิตสุขภาวะให้กับทั้งครู พ่อแม่ ชุมชน และเด็ก ๆ นำสู่การเปลี่ยนแปลงทั้งผลสัมฤทธิ์การเรียนที่สูงขึ้น การลดปัญหาการติดเกม เยาวชนรักการอ่านมากขึ้น ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เกิดกิจกรรมจิตอาสา เด็ก ๆ กลายเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง จากผลสำเร็จจึงสานต่อสู่โครงการอ่านสร้างสุขสู่สถานศึกษาต้นแบบ 5 จังหวัดชายแดนใต้และกรุงเทพมหานคร

ประมวลภาพการจัดกิจกรรมโซน“มหัศจรรย์การอ่านเพื่อการพัฒนาเด็กปฐมวัย” ในงานสัปดาห์หนังสือและการเรียนรู้สู่มหานครแห่งการอ่าน อุบลราชธานี ครั้งที่ 10 "๑๐ ปี อุบล คนมักอ่าน" ระหว่างวันที่ 11 – 19 สิงหาคม 2561 ณ โรงแรมสุนีย์แกรนด์โฮเทลแอนด์ คอนเวนชั่น เซ็นเตอร์ จ.อุบลราชธานี โดยแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ร่วมกับ สุนีย์ทาว์เวอร์ สำนักงาน กศน.จังหวัดอุบลราชธานี บริษัท แปลน ฟอร์คิดส์ จำกัด และภาคีเครือข่ายส่งเสริมการอ่านจังหวัดอุบลราชธานี นับเป็นการร่วมจัดกิจกรรมสำคัญเวทีภูมิภาคครั้งแรกเพื่อกระตุ้นให้เห็นความสำคัญของการรักการอ่านตั้งแต่เด็กปฐมวัย

รู้จักเครือข่ายศูนย์ประสานงานส่งเสริมการอ่านชายแดนใต้ (ศอช.): เครือข่ายพลังอ่านชายแดนใต้ Coordination Center Networking for Southernmost Reading Promotion (SRP) : Southernmost Reading Power ผนึกกำลังเพื่อภายใต้วิสัยทัศน์ : เครือข่ายร่วมขับเคลื่อนให้ “พลังของการอ่าน” เป็นเครื่องมือสำคัญในการยกระดับคุณภาพชีวิตและพัฒนาศักยภาพบุคคลทุกช่วงวัย เพื่อสร้างพลเมืองสร้างสรรค์และสังคมที่อยู่ร่วมกันด้วยความรัก ความเข้าใจ และสันติสุขอย่างยั่งยืน

ในขณะที่ประเทศไทย กำลังรุดหน้าสู่การพัฒนาประเทศในยุค 4.0 สร้างศักยภาพความเข้มแข็งทั้งทางด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยี ในอีกด้านหนึ่ง พลเมืองของประเทศกลับยังคงมีปัญหาด้านการศึกษา ศักยภาพการศึกษาของเด็กไทยยังคงล้าหลังอยู่ในเวทีโลก เมื่อมองถึงพฤติกรรมการอ่าน พบว่าเด็กปฐมวัย (อายุต่ำกว่า 6 ปี) ของไทยยังคงเข้าไม่ถึงการอ่าน ดังนั้น หากจะมุ่งสร้างไทยสู่ความเข้มแข็งรุดหน้าในยุค 4.0 เราต้องมาช่วยกันพัฒนาเด็กปฐมวัยของไทยให้มีนิสัยรักการอ่าน อันจะเป็นรากฐานนำสู่การพัฒนาด้านอื่น ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ

“ฉึกฉัก ฉึกฉัก” นิทานเสริมสร้างจินตนาการให้เด็ก ๆ สนุกกับการอ่านออกเสียง กับภาษาที่ล้อเสียงตามเพื่อนๆ สัตว์น้อยนานาชนิด ทั้งแมวน้อย หมาน้อย เสือน้อย จนถึงนกน้อย ที่ต่างร่วมเดินทางมาในขบวนรถไฟแห่งมิตรภาพนี้

อยู่ๆ วันหนึ่ง ณ ป่าที่เคยสงบสุข ก็เกิดเหล่าสัตว์ป่ามากมาย มีอาการเอะอะ โวยวาย ขาดสติ ทำร้ายกัน จน “พ่อช้างผู้หวังดี” สืบหาสาเหตุ พบว่ามาจากบ่อน้ำที่หมักผลไม้เน่าเสีย จนกลายเป็น ”น้ำเมา”  พ่อช้างจึงหาใบไม้มากลบปิดไว้ เพื่อคืนความสงบสุขให้ป่าดังเดิม นิทานนี้สะท้อนแนวคิดให้เด็ก ๆ เห็นถึงผลเสียของสุราหรือน้ำเมา

“ตูมตูม บานบาน” นิทานที่จะแนะนำดอกไม้ชนิดต่าง ๆ ให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้จักดอกไม้จากรูปร่างที่มีทั้งตูมและบาน โดยสอดแทรกเรื่องของสีสัน จำนวน ให้เด็กๆ ได้ฝึกฝนทั้งการนับจำนวนเลข พร้อมทั้งเรียนรู้เรื่องสีสันต่างๆ ไปพร้อมกันอย่างเพลิดเพลิน

“จะไปไหนจ๊ะ” ฉบับพิมพ์ 2 ภาษา คือ ภาษาไทยและภาษามลายู เนื้อหานิทานเสริมสร้างการเรียนรู้ในโลกกว้าง ให้เด็ก ๆ ได้รู้จักการเดินทางของสัตว์ต่าง ๆ หลากหลายชนิดที่มีการเดินทางหลากหลายรูปแบบ ทั้งบิน กระโดด ไต่ ฯลฯ เพื่อให้เด็ก ๆ เรียนรู้และรู้จักสังเกตการเคลื่อนไหวของสัตว์ต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัว

นิทานที่ได้แรงบันดาลใจมาจากชีวประวัติของ ศ.ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เล่าเรื่องของป่า ที่มีสิงโตเป็นเจ้าป่า มีงูใหญ่เป็นที่รักและนับถือของสัตว์ป่าน้อยใหญ่ให้เป็นผู้ดูแลเรื่องอาหารการกิน โดยมีกฎระเบียบของป่าว่าอาหารที่หามาได้จะแบ่งปันให้สัตว์ที่ป่วยและพิการ แม้สิงโตเจ้าป่าผู้ละโมบจะมาขอแบ่งให้ครอบครัวตน งูใหญ่ก็ไม่เกรงกลัวชี้แจงไปอย่างนอบน้อม จนเจ้าป่าเกิดความละอายและยอมเดินจากไป นิทานเรื่องนี้สอนให้เด็กเข้มแข็งในการรักษาคุณงามความดี โดยไม่เกรงกลัวต่อสิ่งไม่ถูกต้อง

นิทานที่ได้รับแรงบันดาลใจจากชีวประวัติ ศ.ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เรื่องเริ่มต้นบนท้องฟ้าที่กว้างใหญ่ มีนกอินทรีเป็นเจ้าเวหา ต่อมาได้มีฝูงนกเหยี่ยวผู้ก้าวร้าว หวังยึดอำนาจนกอินทรี จึงไปทำร้ายนกอินทรีแล้วขึ้นเป็นเจ้าเวหาแทน ไม่มีนกตัวใดกล้าต่อกรด้วย ยกเว้น “นกพิราบผู้เสียสละ” ที่ชักจูงเพื่อน ๆ นก รวมพลังไปเรียกความเป็นธรรมกลับคืนมา เพื่อคืนความสงบสุขให้ท้องฟ้าอีกครา นิทานนี้สร้างแรงบันดาลใจให้กับเด็ก ๆ ให้เป็นคนกล้าหาญ เสียสละเพื่อความถูกต้องและเป็นธรรมของสังคม

เรื่องเล่าตำนาน “อีกา”  ทำไมจึงมีขนสีดำ ในตำนานเริ่มแรกเดิมที กา มีสีขนที่สวยสดงดงาม แต่เพราะกาประพฤติตัวไม่ดี มีนิสัยขี้ขโมย สร้างความเดือดร้อนให้กับชาวบ้าน จนชาวบ้านทนไม่ไหวไปฟ้องพระอินทร์ พระอินทร์ทราบเรื่องจึงสาปให้กามีขนเป็นสีดำเพื่อเป็นการทำโทษ

นิทาน | ปฐมวัย | กา | ขโมย | เดือดร้อน | พระอินทร์

นิทาน “นกเพื่อนมด” เล่าเรื่องด้วยภาษาและรูปภาพที่เรียบง่าย เพื่อสื่อสารให้เด็กเห็นถึงความรักและความสัมพันธ์ในความเป็นเพื่อนของสัตว์ตัวเล็ก ๆ อย่างนกและมด ที่ช่วยเหลือกันและดูแลกันในยามยาก เป็นการปลูกฝังให้เด็กมีนิสัยเกื้อกูลกันและกันฉันท์เพื่อนกับผู้คนรอบข้าง

เรื่องเล่าของพ่อนกเงือกที่เฝ้าดูแลและหาอาหารมาเลี้ยงดูแม่และลูกนกที่รัง ณ โพรงไม้ใหญ่ จนมาวันหนึ่งถูกนายพรานใจร้ายยิง แต่โชคดีรอดกลับรังได้อย่างปลอดภัย นิทานเรื่องนี้ทำให้เด็กเรียนรู้ความรู้สึกเห็นใจ เข้าใจ และตระหนักในคุณค่าของทุกชีวิตบนโลกใบนี้