รายงานสุขภาพคนไทยปี 2564 ที่นำเสนอ 10 หัวข้อสถานการณ์เด่นแห่งปี 2564  ที่เกิดขึ้นในสังคมและเป็นตัวชี้วัด “สุขภาพพื้นที่” ที่เป็นตัวสะท้อนความหลากหลายในประเด็นสุขภาพของคนไทย โดยรายงานฉบับนี้นำเสนอตั้งแต่เรื่อง สุขภาพกาย สุขภาพจิต สุขภาพสังคม เศรษฐกิจ การเข้าถึงบริการทางด้านสุขภาพ ปัญหาเรื่องทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมไปจนถึงสถานการณ์ Covid-19 มหันตภัยร้ายเขย่าโลก ที่เป็นประเด็นสำคัญที่ทุกประเทศทั่วโลกกำลังเผชิญร่วมกัน ซึ่งเราจะได้เรียนรู้ตั้งแต่จุดเริ่มต้นของสถานการณ์การระบาดของโรค การควบคุมและป้องกัน การต่อสู้กับการระบาดของหลายๆ ประเทศ รวมทั้งกรณีที่เกิดขึ้นในประเทศไทยและผลกระทบที่เกิดขึ้น รวมถึงประเด็นเรื่องการพัฒนาวัคซีนและยารักษาโรคโควิด -19

COPAT กรมกิจการเด็กและเยาวชน ร่วมกับ มูลนิธิอินเทอร์เน็ตร่วมพัฒนาไทย ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) นำเสนอข้อมูลการสำรวจสถานการณ์เด็กกับภัยออนไลน์ปี 2563 โดยได้ทำการสำรวจในกลุ่มเด็กมัธยมศึกษา อายุ 12-18 ปี ผลการสำรวจพบหลายประเด็นที่น่าสนใจ เช่น เด็ก 89% เชื่อว่าโลกออนไลน์มีภัยหรือความเสี่ยงต่างๆ 69% มีประสบการณ์ถูกกลั่นแกล้งออนไลน์ด้วยการเรียกถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น และมีเด็ก 29% เคยนัดพบเพื่อนออนไลน์ เป็นต้น

n/a

n/a

เมื่อเรื่องเพศเป็นเรื่องน่าอาย และห้ามมีการพูดถึง  เด็กและเยาวชนจึงไม่กล้าปรึกษาพ่อแม่ผู้ปกครอง อีกทั้งที่โรงเรียนส่วนใหญ่มีการสอนเรื่องเพศด้านวิชาการมากกว่าการสอนเรื่องเพศในด้านการใช้ทักษะชีวิตที่ถูกต้องและเหมาะสม ดังนั้น ประเทศไทย จึงมีสถิติการทำแท้งของวัยรุ่น ติดอันดับ 1 ในเอเชียและ ติดอันดับ 2 ของโลก  โดยพบผู้ทำแท้งเป็นวัยรุ่นและเยาวชนที่อายุน้อยกว่า 20 ปี ร้อยละ 80  และเป็นการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ ร้อยละ 30  เพราะฉะนั้นจึงถึงเวลาแล้วที่ สังคมไทยควรหันมาสร้างค่านิยมการคุยเรื่องเพศที่เหมาะสมและถูกต้องกับเยาวชน  เพื่อให้เขาสามารถดูแลตนเองได้  และไม่ก้าวพลาดในชีวิตก่อนวัยอันควร

หนังสือคุณภาพชีวิตเด็ก 2556 ภาคภาษาอังกฤษ จัดทำโดยสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล แปลจากหนังสือคุณภาพชีวิตเด็ก 2556 ฉบับภาษาไทย เพื่อให้เกิดการเผยแพร่ในวงการวิชาการในระดับสากล ทั้งนี้เนื้อหาในหนังสือนำเสนอข้อมูลองค์ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาเด็กในมิติต่าง ๆ ทั้งกาย ใจ อารมณ์ สังคมและปัญญา เพื่อการพัฒนาศักยภาพเด็กในทุกด้านอย่างสมบูรณ์

หนังสือเล่มนี้ พาผู้อ่านไปมองภาพและสังเคราะห์ปัญหาระบบการศึกษาไทยในภาพรวมหลากหลายมิติ ทั้งด้านเศรษฐศาสตร์ สังคมศาสตร์ การศึกษาทั้งในระบบ นอกระบบ หรือการศึกษาทางเลือก เพื่อมุ่งเป้าหมายในการกระตุ้นเตือนสังคมให้มองการศึกษาในแง่มุมใหม่ พาการศึกษาไทยไปสู่เป้าหมายในการพัฒนาผู้เรียนอย่างเต็มศักยภาพ และเกิดการเรียนรู้สร้างสรรค์ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน

หนังสือคุณภาพชีวิตเด็ก 2556  เป็นฉบับปฐมฤกษ์ของสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล ที่จัดทำขึ้น เพื่อเป็นสื่อกลางนำเสนอข้อมูลองค์ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาเด็ก โดยได้ทำการรวมรวมข้อมูล วิเคราะห์ และจัดทำองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาศักยภาพเด็กไทยทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม เพื่อเป็นข้อมูลสนับสนุนให้ครอบครัวและผู้ทำงานด้านเด็กได้มองเห็นประเด็น เกิดองค์ความรู้ เพื่อนำสู่การพัฒนาศักยภาพเด็กไทยอย่างสมบูรณ์

ในขณะที่ประเทศไทย กำลังรุดหน้าสู่การพัฒนาประเทศในยุค 4.0 สร้างศักยภาพความเข้มแข็งทั้งทางด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยี ในอีกด้านหนึ่ง พลเมืองของประเทศกลับยังคงมีปัญหาด้านการศึกษา ศักยภาพการศึกษาของเด็กไทยยังคงล้าหลังอยู่ในเวทีโลก เมื่อมองถึงพฤติกรรมการอ่าน พบว่าเด็กปฐมวัย (อายุต่ำกว่า 6 ปี) ของไทยยังคงเข้าไม่ถึงการอ่าน ดังนั้น หากจะมุ่งสร้างไทยสู่ความเข้มแข็งรุดหน้าในยุค 4.0 เราต้องมาช่วยกันพัฒนาเด็กปฐมวัยของไทยให้มีนิสัยรักการอ่าน อันจะเป็นรากฐานนำสู่การพัฒนาด้านอื่น ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ

เปิดความรู้เรื่อง EF พัฒนาการของสมองด้วยการอ่าน โดย ดร.ปนัดดา ธนเศรษฐกร จากเวทีกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการ (Workshop) ฐานเรียนรู้เพื่อพัฒนาสมองและทักษะการอ่าน 'ปลดล็อกสมอง ให้เด็กพร้อมอ่าน' เนื้อหาว่าด้วยการทำความเข้าใจถึงการทำงานของสมอง 3 ส่วน ที่ทำงานเป็นขั้นบันได สมองส่วนหน้าเป็นสมองส่วนการเรียนรู้ ที่จำเป็นต้องดึงเอาประสบการณ์เดิมที่จดจำได้จากสมองส่วนอารมณ์ การอ่านจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยกระตุ้น จุดจินตนาการและความรู้สึกมีความสุขกับการเรียนรู้ให้กับเด็ก ๆ หากเด็กรักการอ่าน ก็จะส่งเสริมให้ EF ดี เรียนรู้เป็น ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ วางแผนเป็น และมีชีวิตที่มีความสุข

คลิปจากกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการฐานเรียนรู้เพื่อพัฒนาสมองและทักษะการอ่าน 'ปลดล็อกสมอง ให้เด็กพร้อมอ่าน' หัวข้อ 'ผู้ใหญ่รู้ไหม...มีอะไรอยู่ในหนังสือเด็ก' โดย ครูชีวัน วิสาสะ เนื้อหาคลิปชวนให้ผู้ใหญ่มองลึกลงไปถึงสิ่งที่ซ่อนอยู่ในหนังสือภาพ ที่มีทั้ง 'ปริมาณ คุณภาพ และความสนุกสนาน' แต่สิ่งสำคัญคือ ผู้ใหญ่จะต้อง 'รู้จัก เข้าใจ ใช้เป็น และเห็นคุณค่า' โดยครูชีวันได้หยิบยกตัวอย่างหนังสือภาพ เช่น ไม่อยากเป็นควาย อย่ายอมให้เจ้านกพิราบขับรถเมล์ หรือแม้กระทั่งหนังสือสอนการอ่านวิทยาศาสตร์เบื้องต้น หากผู้ใหญ่มองเห็น เข้าใจ ใช้หนังสือให้เป็น ก็จะเกิดคุณค่ามหาศาลสำหรับการเรียนรู้ของเด็ก

คลิปการถ่ายทอดประสบการณ์และเทคนิคการใช้นิทานเพื่อส่งเสริมการอ่านและพัฒนาของเด็ก หัวข้อ "พ่อแม่สำคัญกว่าใคร ผู้สร้างบันไดของการอ่าน" โดย ครอบครัว ธนะชัย สุทรเวช หรือ พ่อเมฆ และ แม่เอ๋ย จากสำนักพิมพ์ก้อนเมฆ ผู้ที่ผันตัวเองเข้าสู่โลกของการสร้างสรรค์นิทาน จากจุดเริ่มต้นของการเป็นคุณพ่อคุณแม่ที่อยากจะสร้างพัฒนาการที่ดีให้กับลูก โดยพ่อเมฆและแม่เอ๋ยได้เล่าถึงประสบการณ์การใช้นิทาน ผลดีของนิทานที่มีต่อการเรียนรู้และความอบอุ่นในครอบครัว และแนะนำเทคนิคการเลือกหนังสือนิทานแบบต่าง ๆ รวมถึงการสร้างสรรค์นิทานขึ้นมาด้วยตัวเองอย่างง่าย ๆ ให้กับคุณครูและคุณพ่อคุณแม่ที่สนใจอีกด้วย