The Reading อ่านสร้างสุข กับ ครูปรีดา ปัญญาจันทร์ ครูสอนศิลปะ นักแต่งนิทาน นักวาดภาพประกอบนิทานและนักวิชาการอิสระ คุณครูปรีดาได้ใช้ศิลปะในการรังสรรค์นิทานให้กลายเป็นเครื่องมือเพื่อการสื่อสารและสร้างจินตนาการร่วมกันระหว่างเด็กๆ และผู้ใหญ่ โดยใช้คำง่ายๆ ที่สามารถเล่าเรื่องราวจากสิ่งที่เป็นนามธรรมให้เด็กๆ เข้าใจได้และเมื่อเด็กๆ อ่านง่าย พวกเขาก็จะค่อยๆ รักการอ่านไปในตัว คุณครูปรีดายังได้ให้คำแนะนำกับคุณพ่อคุณพ่อที่สงสัยว่าจะเล่านิทานให้ลูกฟังยังไงให้สนุก กุญแจสำคัญก็คือ เพียงแค่คุณพ่อคุณแม่เริ่มเล่านิทานให้ลูกฟัง เสียงของคุณพ่อคุแม่ก็คือ เสียงจากสวรรค์แล้ว การเล่านิทานให้ลูกฟังทุกคืนถือเป็นการช่วยเสริมพัฒนาการทางด้านสติปัญญาของลูกและฝึกพัฒนาการเล่านิทานของผู้ปกครองไปในตัว รวมไปถึงความผูกพัน ความใกล้ชิดที่จะเกิดขึ้นระหว่างทางแห่งการสร้างความสุขร่วมกัน   

คลิปวิดีโอ The Reading อ่านสร้างสุข กับนิทานเรื่องพระจันทร์อยากมีเพื่อน โดย ครูปรีดา ปัญญาจันทร์ ที่ได้แรงบันดาลใจมาจากการตัดกระดาษไปพร้อมๆ กับการเล่านิทาน จนเกิดเป็นไอเดียในการแต่งนิทานเรื่องพระจันทร์อยากมีเพื่อนขึ้น นิทานเรื่องพระจันทร์อยากมีเพื่อน เป็นนิทานที่มีการใช้เทคนิคการพับและตัดกระดาษเข้ามาช่วยเสริมอรรถรสในการเล่าเรื่องที่จะทำให้เด็กๆ เกิดการจินตนาการตาม มีความรู้สึกสนุกและนำตัวเองความไปมีส่วนร่วมในนิทานมากขึ้น รวมถึงจะได้ฝึกทักษะการคิดวางแผนในกิจกรรมการตัดกระดาษให้เป็นรูปดาวล้อมเดือน ซึ่งจะช่วยให้เด็กๆ มีพัฒนาการการใช้กล้ามเนื้อมือและสายตาที่ประสานกัน

นิทานภาพเรื่องเม่นหลบฝน โดย ครูปรีดา ปัญญาจันทร์ ที่ได้รับรางวัลและได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศหลายภาษา เม่นหลบฝนเป็นนิทานภาพที่ไร้ตัวหนังสือแต่สามารถพูดคุยและเล่าเรื่องให้เด็กๆ เข้าใจได้ ด้วยการใช้ภาพและสัญลักษณ์ในหนังสือสื่อสารกับเด็กและด้วยภาพในนิทานจะเป็นตัวกระตุ้นให้เด็กฝึกเปล่งคำพูดออกมาและยังเปิดกว้างให้เด็กๆ ได้หัดจินตนาการตามภาพ หนังสือนิทานภาพประเภทไร้ตัวหนังสือนี้จะเป็นตัวช่วยอย่างดีในการฝึกให้เด็กมีพัฒนาด้านทักษะทางภาษาและการพูด รวมถึงฝึกการใช้ความคิดและเปิดกว้างทางจินตนาการของเด็กได้อย่างสร้างสรรค์ 

“เด็กทุกคนชอบหนังสือ ป้ากุล ยืนยัน” The reading อ่านสร้างสุข โดย รศ. กุลวรา ชูพงศ์ไพโรจน์ หรือ “ป้ากุล” ข้าราชการบำนาญสาขาวรรณกรรมสำหรับเด็กมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อดีตบรรณารักษ์และครูสอนภาษาไทย ป้ากุลมีความเชื่อว่าถ้าหากเด็กทุกคนได้เสพศิลปะในนิทานสำหรับเด็กแล้ว พวกเขาจะเติบโตขึ้นมามีจิตใจที่อ่อนโยน ในผลงานนิทานแต่ละเรื่องที่ป้ากุลแต่งล้วนได้รับแรงบันดาลใจมาจากหลานๆ ซึ่งมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นและใช้จินตนาการในการแต่งนิทานร่วมกัน อีกทั้งยังทำให้ป้ากุลกล้าที่จะวาดภาพ โดยนิทานของป้ากุลส่วนใหญ่แล้วจะใช้เทคนิคการพับกระดาษและใช้ภาพศิลปะในนิทานเป็นตัวเล่าเรื่อง เพื่อปลูกฝังคุณธรรมและการรักการอ่านให้แก่เด็กๆ

“จ๊ะเอ๋” คลิปวิดีโอผลงานวิจัยการใช้หนังสือนิทานภาพในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่หยิบนิทานภาพมาเป็นเครื่องมือในการเชื่อมความสัมพันธ์ในครอบครัวและสร้างวัฒนธรรมการกอดให้เกิดขึ้นในครอบครัวระหว่างพ่อแม่และลูกให้มีความใกล้ชิดและช่วงเวลาแห่งความรักร่วมกันทุกวัน หนังสือนิทานภาพถือเป็นบันไดขั้นแรกที่ปลูกฝังทั้งการรักการอ่านและสร้างพัฒนาการทางด้านสติปัญญาให้แก่เด็ก อีกทั้งผลการวิจัยพบว่าหลังจากที่ผู้ปกครองและเด็กได้เล่น “จ๊ะเอ๋” กันทุกวัน เด็กๆ มีความกล้าที่จะกอดพ่อแม่มากขึ้น เกิดเป็นวัฒนธรรมแห่งความรักที่สร้างความอบอุ่นให้เกิดขึ้นในครอบครัว

บ่อยครั้งที่เราดูละครและเกิดอาการ “อิน” หรือ คล้อยตามพฤติกรรมของตัวละครในเรื่อง เพราะเนื้อหาและบทบาทของตัวละครในบางเรื่องอาจมีความคล้ายคลึงกับโลกแห่งความจริงในสังคม ละครโทรทัศน์ที่เราดูอยู่ทุกคืนจึงมีอิทธิพลโน้มน้าวพฤติกรรมของคนในสังคมได้ง่าย อีกทั้งละครโทรทัศน์เองยังเป็นสื่อที่เข้าถึงกลุ่มคนดูได้ง่ายที่สุด การผลิตละครโทรทัศน์ให้มีคุณภาพที่ดี นอกจากจะให้ความสนุกเพลิดเพลินแล้ว ควรให้ทั้งแง่คิดและสร้างทัศนคติที่ดีต่อคนดูและสังคม หลักสูตรการสร้างสรรค์บทละครโทรทัศน์ เพื่อการสร้างสรรค์ละครโทรทัศน์ในมิติใหม่ ที่สามารถส่งเสริมสังคมให้เกิดปัญญาและชักนำคนดูให้เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปสู่สิ่งที่ดีกว่า โดยยังคงไว้ซึ่งความกลมกลืนระหว่างพาณิชย์และศิลปะ เพื่อความสุนทรีย์ในชีวิตของคนในสังคม

เครือข่ายพลังอ่านชายแดนใต้ ภายใต้การสนับสนุนของแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ได้ทำการวิจัยสำรวจผลของการใช้นิทานเรื่อง 'จ๊ะเอ๋' กับกลุ่มตัวอย่างจากโครงการแม่รุ่นใหม่ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ โดยผลวิจัยพบว่าผลของนิทานทำให้ครอบครัวมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันมากขึ้น มีการเล่นจ๊ะเอ๋ การกอดและบอกรักเพิ่มมากขึ้น ขณะเดียวกันเด็กๆ ในช่วงปฐมวัยก็มีพัฒนาการที่ดีขึ้นในทุกๆ ด้าน ทั้งด้านอารมณ์แจ่มใส มีความสุข มีสมาธิจ้องตาและมองหน้าคุณแม่ได้ดีมากย่ิงขึ้นอีกด้วย

สื่อแผ่นพับ เพื่อให้แนวทางปฏิบัติในการใช้หนังสือและการอ่าน เพื่อสร้างเสริมสุขภาวะและศักยภาพให้กับเด็กปฐมวัย (แรกเกิด - 6 ปี) อย่างบูรณาการ นำเสนอแนะแนวให้ครอบครัว โรงเรียน และชุมชน มีส่วนสำคัญในการพัฒนาทักษะชีวิตให้กับเด็กด้วยความมหัศจรรย์ของหนังสือภาพหรือนิทาน

แผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ได้จัดทำ “หนังสือภาพ”  ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างเสริมพัฒนาการของเด็กในช่วงปฐมวัย (แรกเกิด – 6 ปี) ให้มีสมรรถนะ หรือ Competency กระตุ้นการทำงานของสมองของเด็กอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้ง 7 ด้าน คือ พัฒนาการด้านภาษา, พัฒนาการด้านการคิดและสติปัญญา, พัฒนาการด้านจินตนาการและการสร้างสรรค์, พัฒนาการด้านอารมณ์, พัฒนาการด้านสังคม, พัฒนาการด้านจริยธรรม และพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวและสุขภาวะทางกาย  

เด็กในวัยเรียนคือเด็กอายุระหว่าง 6-12 ปี  วัยนี้จะมีพัฒนาการทั้งทางร่างกาย จิตใจ และการเรียนรู้ที่เยี่ยมยอด คุณพ่อคุณแม่ควรดูแลเรื่องโภชนาการของลูกอย่างใกล้ชิด เลือกอาหารที่จำเป็นต่อพัฒนาการของลูกอย่างดีที่สุดต่อหนึ่งวัน  และควรหลีกเลี่ยงอาหารหมักดอง รสจัด สุก ๆ ดิบ ๆ น้ำอัดลม ชา กาแฟ และขนมหวานต่างๆ

โรคสมองพิการ C.P. หรือ Cerebral Palsy คือกลุ่มโรคอาการพิการทางสมองอย่างถาวรและคงที่ ส่งผลกระทบทำให้เด็กมีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว และอาจมีปัญหาอื่นๆ ที่ซ้ำซ้อน สาเหตุอาจมาจากคุณแม่ติดเชื้อระหว่างการตั้งครรภ์ หรือระหว่างคลอดเด็กขาดออกซิเจน รติดเชื้อขณะยังเล็ก  หรือเด็กเกิดอุบัติเหตุ เช่น การจมน้ำ สำลักน้ำ การฟื้นฟูดูแลเด็ก C.P. คือการกระตุ้นพัฒนาการทางสมองให้สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ในกิจวัตรประจำวัน การทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง

'นิทาน' เล่มบาง ๆ เรื่องสั้น ๆ ในความรู้สึกของผู้ใหญ่ แต่เชื่อไหมว่า หน้ากระดาษไม่กี่แผ่นนั้น มีความหมายมากนักต่อพัฒนาการของลูกน้อย เด็ก ๆ ได้อะไรจากการฟังนิทานบ้าง อินโฟกราฟิกนี้รวบรวมคำตอบมาให้ไว้ในที่เดียว