หนังสือเล่มล่าสุดของ ศ.เกียรติคุณ นพ.ประเวศ วะสี  ท่านได้ให้วิสัยทัศน์ต่อการพัฒนาประเทศให้มีความมั่นคงอย่างแท้จริง ผ่านการสร้างระบบสังคมที่เน้นชุมชนฐานรากนำไปสู่การพัฒนานโยบายระดับประเทศ ข้อคิดในหนังสือเล่มนี้ทำให้เรากลับมาใคร่ครวญว่า การพัฒนาที่มุ่งเน้นอำนาจเงิน การแข่งขันที่คัดผู้แพ้ออก และอยู่แบบตัวใครตัวมันแบบนี้ ทำให้เราเป็นทุกข์มากกว่าทำให้เรามีความสงบสุขอย่างแท้จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในห้วงเวลาที่เราเผชิญวิกฤตรอบด้าน ดังเช่นช่วงโรคระบาดโควิด 19 สิ่งที่ทำให้เรารอดคือน้ำใจและความเอื้ออาทรของผู้คนรอบตัว   อาจารย์ประเวศให้ทัศนะไว้ว่า “สังคมในอนาคตควรอยู่ร่วมกันอย่างสมดุล โดยมีรูปธรรมเป็นชุมชนเข้มแข็งและมีภูมิคุ้มกันทั้งในชนบทและในเมือง” นี่เป็นแนวคิดที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาชุมชนมากกว่าการพัฒนาด้านเศรษฐกิจการเงินเพียงอย่างเดียว เพราะชุมชนเปรียบเสมือนรากฐานที่แข็งแรงและภูมิคุ้มกันที่เข้มแข็งให้ประเทศเราฝ่าวิกฤตทุกรูปแบบไปได้    แนวทางการสร้างชุมชนเข้มแข็งทำได้อย่างไร มีลักษณะเป็นอย่างไร และจะสนับสนุนให้เกิดขึ้นได้อย่างไร เป็นสิ่งที่ผู้เขียนได้ให้แนวทางไว้อย่างรอบด้าน อีกทั้งเน้นย้ำความสำคัญของการลงไปเรียนรู้และทำงานจริงร่วมกับชุมชน สิ่งสำคัญคือต้องมีกลไกที่ทุกคนเข้ามามีส่วนร่วมได้ เช่น สภาผู้นำชุมชนที่ไม่เป็นทางการ ให้คนไทยทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในกระบวนการประชาธิปไตยทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ แนวคิดนี้เป็นความพยายามที่ต้องการนำประเทศกลับคืนสู่ “ความสมดุล” อีกครั้ง ตัวอย่างเป็นรูปธรรมคือ องค์กรที่ประสบความสำเร็จในทำงานร่วมกับชุมชนและพัฒนาสู่ระดับนโยบายประเทศ ได้แก่ ขบวนการแพทย์ชนบทที่ได้รางวัลแมกไซไซ และองค์กรตระกูล ส.ทั้ง 8 องค์กร     องค์กรที่ทำงานกับชุมชนฐานรากเหล่านี้ควรจะเป็นผู้นำที่เอื้อให้เกิดกลไกเหล่านึ้ขึ้น ซึ่งจะทำให้เกิดภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง หรือ “ระบบการอยู่ร่วมกันอย่างสมดุล” ทำให้ประเทศไม่ล้มเมื่อเจอวิกฤตร้ายแรง

ไปดูเบื้องหลังแนวคิด ที่มา และความสำคัญของการจัดเทศกาลสเน่ห์บางลำภู ปี 67 ตอน ถนนเด็กเดิน ความงดงามของเยาวชน ศิลปวัฒนธรรม และความเข้มแข็งของชุมชนที่งดงาม

โอโห้! ผักสวนครัวของคุณตามีเยอะจัง! แถมผักพวกนี้ยังมีประโยชน์มากมายและไร้ยาฆ่าแมลงอีกด้วย เหมียวเหมียวแมวส้มบ้านคุณตาก็มาช่วยคุณตาเก็บและปลูกผักกันอย่างสนุกสนาน สวนผักของตา นิทานภาพสีสันสวยงาม โดย คุณระพีพรรณ พัฒนาเวชและวาดภาพโดย คุณอุษา บรรจงจัด จัดทำขึ้นเพื่อปลูกฝังพฤติกรรมและวัฒนธรรมการอ่านให้เข้าถึงเยาวชนและครอบครัวที่มาพร้อมกับความรู้ใกล้ตัวเรื่องพืชผักสวนครัว ที่ผู้ใหญ่อ่านได้ เด็กๆ ได้อ่านยิ่งดี

“ชีวิตคือการเดินทางอยู่ทุกขณะจิต” มนุษย์เราเริ่มออกเดินทางตั้งแต่วินาทีแรกที่เราเกิดมาและระหว่างการเดินทางนั้น เราได้เรียนรู้ ได้ถูกหล่อหลอมขึ้นมาจากสิ่งที่เราได้ประสบพบเจอในสังคมและตลอดเวลาเราต้องเผชิญกับสิ่งที่ทำให้เราสับสนหรือแม้กระทั่งรู้สึกหมดคุณค่าในตัวตน แล้วการเดินทางแบบไหนที่จะสร้างคุณค่าและการตระหนักรู้ให้กับเรา? คู่มือเตรียมการเดินทางค้นหาตัวเองในธรรมชาติแห่งป่าเขา หรือ นิเวศภาวนา ฉบับปี 2563 คือ คู่มือเตรียมความพร้อมในการเดินทางกลับสู่บ้านภายในที่จะนำเรากลับไปค้นหาตัวตนและคุณค่าที่แท้จริงของเราอย่างตระหนักรู้และเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ เพื่อนำคุณค่าที่เราค้นพบในธรรมชาติกลับมาสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับตัวเราและสังคม

n/a

ปัญหาความเหลื่อมล้ำอยู่กับสังคมไทยมาเป็นเวลานาน หนึ่งในปัจจัยที่ทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำในสังคมมากที่สุด  ก็คือ การถือครองทรัพย์สินที่ดิน ...การปฏิรูปที่ดินจะทำให้เกิดความมีประสิทธิภาพในการใช้ที่ดินมากขึ้น และทำให้เกิดความเป็นธรรมในสังคม เนื่องจากจะมีการจัดสรรทรัพยากรใหม่ระหว่างผู้เป็นเจ้าของที่ดินและผู้ที่ต้องการใช้ประโยชน์ในที่ดิน มีการนำที่ดินที่ถูกทิ้งร้างมาใช้ประโยชน์มากขึ้น ก่อให้เกิดความมีประสิทธิภาพในการใช้ที่ดิน นอกจากนั้นการปฏิรูปที่ดินยังทำให้เกิดการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรมมากขึ้น ลดการกระจุกตัวของการถือครอง ที่ดิน และลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ

และแล้วก็ถึงบทเรียนสุดท้ายที่ได้จากการเดินทางใจ เหล่านักเดินทางใจทั้ง 5 คน ได้แก่ มิ้นท์ มณฑล กสานติกุล, ป้อมปืน วรวิส สบายใจ, ธันย์ ณิชชารีย์ เป็นเอกชนะศักดิ์, พิช วิชญ์วิสิฐ หิรัญวงษ์กุล และ พลอย กษมา แย้มตรี ปลดเป้สัมภาระของตัวเองออก นั่งลงทบทวนสิ่งที่ได้จากการเดินทางใจที่พวกเขาได้ไปสัมผัส พวกเขาจะได้เรียนรู้บทเรียนอะไรบ้างจากการออกเดินทางใจครั้งนี้

เพราะการเดินทางไม่ได้มีเฉพาะเรื่องราวสนุกๆ เสมอไป บางครั้งก็ต้องผ่านเส้นทางขรุขระ บางทีก็ได้เห็นมุมของตัวเราเองที่เราไม่ชอบใจ สำหรับสารคดีเดินทางใจตอนนี้จะพาทุกคนเดินทางขึ้นเขาไปพบเจออุปสรรค และบทเรียนที่เหล่านักเดินทางใจได้เรียนรู้  

ในสภาวะที่การงานกำลังถึงจุดวิกฤตที่ยุ่งเหยิงที่สุด พลอย กษมา แย้มตรี สถาปนิกชุมชนสาว ต้องเดินทางมาเรียนรู้กับ โจน จันใด ที่สวนพันพรรณ เธอเลือกที่จะจัดการความกลัว ความกังวล ของหน้าที่การงานผ่านการหยอดเมล็ดพันธุ์ และสร้างบ้านดิน จนได้ค้นพบความรู้สึกใหม่ที่ต่างไปจากเดิม

พิช วิชญ์วิสิฐ หิรัญวงษ์กุล นักแสดงชื่อดังจากหนังรักแห่งสยาม ได้มาเรียนรู้บทเรียนสำคัญที่ “บ้านกาญจนาภิเษก” ภายใต้การดูแลของ ป้ามล ทิชา ณ นคร พิชค่อยๆ พาตัวเองไปเรียนรู้ ไปสัมผัส หัวใจของป้ามล และหัวใจของเยาวชนทุกคนในที่นั่น ซึ่งทำให้หัวใจของเขาเองก็เปลี่ยนแปลงไปด้วย

ธันย์ ณิชชารีย์ เป็นเอกชนะศักดิ์ แม้เธอจะประสบอุบัติเหตุจนต้องสูญเสียขาทั้งสองข้างไป แต่ดูเหมือนว่าพลังใจของเธอนั้นมีอยู่เต็มเปี่ยม จนทุกวันนี้เธอได้กลายเป็นนักสร้างแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นใหม่ ครั้งนี้เธอได้เดินทางมาเรียนรู้ “เสียงภายในใจ” ของตัวเอง ผ่านบทเรียนที่ พระจิตร์ จิตตฺสํวโร ได้จัดเตรียมไว้ให้เธอ

ป้อมปืน วรวิส สบายใจ คนรุ่นใหม่ที่เติบโตมากับวิถีบ้านเรียน (Homeschool) เขามีคำถามมากมายในชีวิต และพร้อมจะเรียนรู้ทุกสิ่งทุกอย่างรอบๆ ตัวเพื่อค้นให้เจอคำตอบจากคำถามภายในใจ สำหรับการเดินทางครั้งนี้ป้อมปืนมาด้วยความ “ว่าง” เพื่อมาเรียนรู้จาก อาจารย์คามิน เลิศชัยประเสริฐ ศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานสะท้อนสัจธรรมแห่งชีวิต