รายงานสุขภาพคนไทยปี 2565 ในวิกฤตโควิด-19 ที่ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมสุขภาพกาย สุขภาพจิต การศึกษา ชีวิตการทำงาน เศรษฐกิจ ความเหลื่อมล้ำในสังคมชุมชนและครอบครัวในแง่มุมต่างๆ ที่อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของคนไทยในระยะสั้นและระยะยาว นอกเหนือจากรายงานผลกระทบที่เกิดขึ้นจากวิกฤตโควิด-19 แล้วก็ยังมีอีก 10 สถานการณ์เด่นที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตสุขภาพกายของคนไทยที่เป็นทั้งเรื่องใหม่และที่ยังรอการแก้ไข เช่น การปลดล็อกกัญชา กัญชงและพืชกระท่อม การโฆษณาอาหารเสริมเกินจริง โรงงานหมิงตี้ระเบิดบทเรียนภัยพิบัติจากโรงงานสารเคมี ปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากและการปรับตัว อนาคตเกษตรไทยกับเกษตรอัจฉริยะ ไทยกับ RECP และ CPTPP ข้อดีและสิ่งที่ต้องระวังและสุดท้ายเรื่องการเมืองบนท้องถนนกับทางออก ซึ่งรายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาและพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนไทยให้ดีขึ้นต่อไป

ปัจจุบันโลกของเรากำลังเผชิญวิกฤตสถานการณ์โลกปั่นป่วนที่มีความรุนแรงเกิดขึ้นมากมาย ซึ่งสังคมไทยของเราก็ได้รับผลกระทบไปด้วยเช่นกัน จากสถานการณ์ความปั่นป่วนทางเศรษฐกิจ สงคราม โรคระบาด ปัญหาสิ่งแวดล้อมและการใช้เทคโนโลยีเข้ามาทดแทนแรงงานมนุษย์ ปัญหาเหล่านี้ได้ส่งผลกระทบทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมา โดยเฉพาะปัญหาด้านสุขภาพกายและจิตใจ งานวิจัยการทบทวนและการสร้างกรอบมโนทัศน์ของสุขภาวะทางปัญญาในคนวัยทำงานชุดนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับสุขภาวะทางปัญญา ด้วยการใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและวิเคราะห์เนื้อหาที่สามารถแบ่งกรอบมโนทัศน์ที่เกี่ยวกับสุขภาวะทางปัญญาของคนวัยทำงานในสังคมไทยได้ 3 ประเด็นหลัก คือ การหยั่งรู้ความเป็นจริงทั้งภายในตนเองและโลกภายนอก การสัมพันธ์เชื่อมโยงกับผู้อื่นและธรรมชาติ อีกทั้งงานวิจัยชุดนี้ยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นชุดกิจกรรมเชิงประสบการณ์ เพื่อพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาและช่วยเหลือเยียวยาคนวัยทำงานในสังคมให้มีสุขภาวะที่ดีขึ้นได้

ทุกครั้งที่เราเผชิญกับความทุกข์ ความคิดและตัวของเราเอง คือ เพื่อนที่คลายความทุกข์ที่ดีที่สุด วันทุกข์ที่ผ่านพ้น หนังสือรวมเรื่องสั้นที่จะช่วยเป็นยาใจและคลายทุกข์ให้กับผู้อ่านผ่านตัวละครต่างๆ ที่เกิดจากขบวนการการเขียนระบายความความทุกข์ของผู้เขียน จนเกิดเป็นเรื่องราวที่สวยงามและแตกต่างกัน16เรื่อง ซึ่งได้ผ่านการคัดเลือกจากผู้ทรงวุฒิทั้งด้านของสุขภาพจิตและผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านการเขียนวรรณกรรม โดยแต่ละเรื่องมีจุดเด่นคือปมที่ถูกคลี่คลายเพื่อคลายความทุกข์ทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว รวมไปถึงผู้ที่มีปัญหาทางสุขภาพจิต

ภูมิคุ้มใจ 14 วันฉันทำได้ เป็นผลผลิตจากแนวคิดของ 6 ภาคีเครือข่ายสุขภาวะทางปัญญา สนับสนุนโดย สสส. มีจุดประสงค์เพื่อช่วยสนับสนุนให้คนไทยสามารถปรับตัวรับมือกับการระบาดของโรคโควิด-19 ปรับตัวอยู่กับวิถีชีวิตใหม่ได้อย่างมีความสุขทั้งกายและใจ ใช้วิกฤตให้เป็นโอกาสในการทำกิจกรรมช่วยเพิ่มความสุขใน 4 มิติ โดยนำเสนอกิจกรรมที่สามารถเติมความสุขและสติให้กับใจได้ต่อเนื่อง 14 วัน

ผลงานวิจัยประชาธิปไตยเชิงลึกที่จะทำให้เราเข้าใจความหมายของคำว่า “ประชาธิปไตย” ในมิติที่ลึกซึ้งถึงจิตวิญญาณ พร้อมทั้งจะสร้างประสบการณ์แห่งการตระหนักรู้ในความจริงที่สอดคล้องกันระหว่างโลกภายในและภายนอก ประชาธิปไตยเชิงลึกนี้ ไม่ได้เป็นเพียงแค่ชุดความคิดทางการเมือง แต่ยังเป็นวิธีการทำงานกับผู้คน วิธีการพัฒนาตนเองในระดับปัจเจกบุคคล รวมถึงเทคนิคและกลยุทธ์ในการแก้ปัญหาความขัดแย้ง เพื่อการสร้างชุมชนและสังคมที่เข้มแข็ง

กระบวนกร คือ ผู้ที่มีทั้งศาตสร์และศิลป์ในการจัดกระบวนการเรียนรู้เชิงลึกและมีพลังที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลงในเชิงทัศนคติและพฤติกรรมของผู้เรียนไปจนถึงความสัมพันธ์ในระดับองค์กรและสังคม คู่มือวิถีกระบวนกรชุดนี้ มีเนื้อหาเข้มข้นเต็มไปด้วยความรู้ที่จะทำให้เข้าถึงความหมายของชีวิตได้อย่างแท้จริง อีกทั้งเป็นเครื่องมือที่จะช่วยดึงศักยภาพที่ซ่อนเร้นอยู่ในตัวกระบวนกรออกมาใช้สร้างคุณค่าในการรับใช้เพื่อนมนุษย์ได้อย่างมีความหมาย  เพื่อต่อยอดการเปลี่ยนแปลงให้กระจายออกไปสู่วงกว้างในสังคม

โรคภัยไข้เจ็บของมนุษย์ที่ปรากฏให้เห็นทางกายภาพ ที่จริงแล้ว บางสาเหตุของอาการมีที่มาจากปมที่ฝังลึกในจิตใจ และปมเหล่านี้มาจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีตที่สร้างความกระทบกระเทือนต่อจิตใจอย่างรุนแรง จนส่งผลให้ร่างกายสร้างปฏิกิริยาตอบโต้ หรือ เกราะป้องกันตัว เมื่อต้องเผชิญกับเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกับอดีต อาจจะปรากฏให้เห็นในรูปแบบความผิดปกติต่างๆ ทางร่างกาย หรือ รูปแบบนิสัยบางอย่าง แต่กลไกทางสมองของมนุษย์เองก็มีศักยภาพในการเยียวยารักษาตัวเองได้เช่นกัน เพราะกายกับจิตมีความสัมพันธ์เป็นหนึ่งเดียว การเยียวยารักษาปมที่ฝังในจิตใจจึงต้องเริ่มจากการฝึกฝนให้ตัวเองกลับมาอยู่กับปัจจุบันขณะ ละทิ้งความคิดที่สร้างอคติ ยอมรับตัวตนและการช่วยเหลือจากผู้อื่น เพื่อปลดปล่อยตัวเองให้เป็นอิสระจากความทุกข์และการใช้ชีวิตในรูปแบบเดิมๆ 

โครงการอบรมศิลปะนิทานภาพชีวิตและความตาย เป็นกิจกรรมภายใต้แนวคิดชุมชนกรุณา โดยมีจุดประสงค์ในการจัดกิจกรรมสำหรับคนในครอบครัวให้ได้สื่อสารกัน เพื่อเข้าใจทัศนคติต่อชีวิตและความตาย อีกทั้งได้ใช้เวลาคุณภาพร่วมกัน มีความสัมพันธ์ที่ดีและนำไปสู่การดูแลซึ่งกันและกันได้เป็นอย่างดีในช่วงท้ายของชีวิต ด้วยวิธีการที่สร้างสรรค์ เช่น การแต่งนิทาน วาดภาพสีน้ำ และการพูดคุยถึงเรื่องราวชีวิตและความตายผ่านตัวละครในนิทาน

เพราะความแน่นอน คือ ความไม่แน่นอน เกมไพ่ไขชีวิต การ์ดเกมคำถามที่จะพาเราไปสำรวจความคิดของเรา เตือนใจและให้เราได้หวนคิดหาคำตอบกับบางเรื่องที่เราไม่ได้นึกถึง เพราะคิดว่าเป็นเรื่องที่ไกลตัว เช่น ความตาย และ ความต้องการที่แท้จริงในชีวิตของเราทุกคน เพื่อให้เราใช้ชีวิตอย่างมีสติ รู้ถึงความปรารถนาที่แท้จริง  ใช้ชีวิตที่มีของเราอย่างมีคุณค่าและมีความพร้อมเมื่อความตายมาถึง  เกมไพ่ไขชีวิต คือเครื่องมือการสร้างบทสนทนาเรื่องชีวิตและความตาย อย่างง่ายและสนุก

ก๊อต จิรายุ นักแสดงมากฝีมือ กับบทความแบ่งปันประสบการณ์การตื่นรู้ร่วมในโครงการ We Oneness หรือโครงการขับเคลื่อนสังคมแห่งการตื่นรู้สู่หนึ่งเดียวกัน ภายใต้กิจกรรมการเปิดตัวสารคดี “หัวใจตื่นรู้” กับมุมมองการเล่าถึงจุดเปลี่ยนที่ทำให้ ก๊อต หันมาสนใจเรื่องการตื่นรู้ ความหมายของความสุขและความทุกข์ที่แท้จริง อะไรที่ทำให้เรามีความสุขที่ปราณีตมากขึ้น รวมถึงการได้ค้นพบคุณค่าในตัวตนและเข้าใจพลังภายในของเราที่มีทั้งพลังสร้างสรรค์และพลังทำลายล้าง

แม่โอ๋ วริสรา ภาษณี ผู้ร่วมก่อตั้งเพจสื่อสารอย่างสันติ ผู้จัดกระบวนการการเรียนรู้เรื่องการคลี่คลายความขัดแย้ง และเป็นนักกิจกรรมทางสังคมที่ทำงานเพื่อให้คนกลับมาฟังความรู้สึกที่แท้จริงของตัวเอง ให้หยั่งรากลึกลงไปในความหมายของชีวิต กับบทสนทนาตอบคำถามและนิยามสำคัญในมายาที่สังคมชี้บอกไว้ถึงบทบาทของความเป็นแม่และครอบครัวอบอุ่นต้องเป็นอย่างไร อีกทั้งหนทางการเรียนรู้ผ่านลูกกับทุกประสบการณ์ที่เราได้เผชิญ เพราะทุกประสบการณ์กำลังบอกบางอย่างให้เราได้ยิน

แม่อิ๊ก ณฐิณี เจียรกุล คุณแม่ของลูกวัยพรีทีนสองคน และเป็นครูใหญ่ของสถาบัน Arcadia Academy พื้นที่การเรียนรู้ของเด็กและครอบครัวนอกระบบโรงเรียน กับบทสนทนาเรื่อง “ลูก” ซึ่งเป็นครูคนสำคัญที่ทำให้เธอเริ่มต้นชีวิตนักผจญภัย ได้ค้นพบเรื่องใหม่ๆ ในตัวเองทุกๆ วัน และสอนให้เธอเรียนรู้มุมมองความหมายของความรักที่ไม่หวังสิ่งตอบแทน เรียนรู้พฤติกรรมของตัวเองที่ลูกเป็นผู้สะท้อนให้เห็นในมุมมองที่เธอไม่เคยได้สังเกตเห็น