เมื่ออยู่ในโลกดิจิทัล คุณพ่อคุณแม่จำเป็นต้องรู้เท่าทันสื่อและช่วยให้เด็ก ๆ สามารถเท่าทันสื่อและใช้สื่อได้อย่างฉลาดรู้เท่าทัน และนี่คือ 10 วิธีที่จะเป็นหลักง่าย ๆ ให้คุณพ่อคุณแม่ได้นำไปใช้ดูแลเด็ก ๆ ให้ใช้สื่อดิจิทัลอย่างถูกต้อง เหมาะสม และสร้างสรรค์ โดยมีคุณพ่อคุณแม่เป็นแบบอย่าง

ปัจจุบันการติดต่อสื่อสารและการเข้าถึงสื่อข้อมูลต่างๆ ล้วนเป็นเรื่องง่ายและรวดเร็ว อีกทั้งสื่อที่นำเสนอผ่านช่องทางต่างๆยังมีอิทธิพลทั้งในด้านบวกและลบต่อความคิด ทัศนคติ พฤติกรรม ของผู้คนซึ่งรวมไปถึงเด็กและเยาวชนในสังคม โครงการเด็กไทยรู้เท่าทันสื่อ ICT เป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนมุ่งสร้างการรู้เท่าทันสื่อให้กับเด็กและเยาวชน เพื่อให้เด็กและเยาวชนรู้จักคิดวิเคราะห์และ ”เลือกสื่อ” ที่สร้างสรรค์เหมาะสมกับช่วงวัย โดยได้จัดการสัมมนาและนิทรรศการผลงานสื่อสร้างสรรค์โดยเด็กและเยาวชน รวมถึงกิจกรรมต่างๆ ให้กับนักเรียนและโรงเรียนที่เข้าร่วมในโครงการทั่วประเทศ

“ดูแลลูกยุคไซเบอร์ (เด็กไทยทันสื่อ)” ข้อแนะนำสำหรับผู้ปกครองในการดูแลลูกในยุคไซเบอร์ เพราะเด็กและวัยรุ่นอาจยังไม่รู้เท่าทันเรื่องภัยออนไลน์บนโลกไซเบอร์ ทั้ง ”เรื่องคนแปลกหน้า” ที่อาจไม่มีตัวตนจริงอย่างที่กล่าวอ้างหรืออาจเป็นมิจฉาชีพที่ปลอมแปลงมา “เนื้อหาต้องห้าม” ข้อความหยาบคาย อีเมลโฆษณาชวนเชื่อเกินจริง และ ”ชุมชนออนไลน์” บางสังคมออนไลน์อาจชวนเราไปทำกิจกรรมที่ดีช่วยเหลือผู้อื่น แต่บางสังคมออนไลน์ก็ชวนให้เราแสดงความคิดเห็นในทางลบ ดังนั้น ผู้ปกครองควรให้คำแนะนำแก่ลูกในเรื่องภัยออนไลน์และช่วยเสริมสร้างให้เขามี “วิจารญาณในการเสพข้อมูลบนเน็ต” รวมทั้งใช้สื่ออินเตอร์เน็ตไปในทางบวกและมีเป็นประโยชน์กับตัวเอง

แผ่นพับที่ช่วยสร้างความตระหนักให้คุณพ่อคุณแม่และครอบครัวเห็นถึงผลร้ายของการติดเกม หลักง่าย ๆ ที่จะใช้สังเกตว่าลูกของเราเข้าข่ายเด็กติดเกมหรือไม่ รวมถึงวิธีแก้ไขปัญหาเบื้องต้นเมื่อสังเกตเห็นว่าลูกของเราหรือเด็กในครอบครัวเริ่มเข้าข่ายติดเกม การแก้ปัญหาที่ถูกต้องจะช่วยให้เด็ก ๆ ค่อย ๆ เรียนรู้และจัดสรรเวลาเล่นเกมกับกิจกรรมอื่น ๆ ได้อย่างสมดุล 

ชวนเด็ก ๆ และเยาวชนมาลองสำรวจตัวเองง่าย ๆ ว่าเรารู้เท่าทันการใช้โทรศัพท์มือถือหรือยังด้วยแบบทดสอบง่าย ๆ พร้อมกับข้อมูลหลักการใช้โทรศัพท์มือถืออย่างถูกต้อง เหมาะสม สร้างสรรค์ เพื่อไม่ให้เด็ก ๆ ตกเป็นเหยื่อของทั้งผู้ผลิตและเจ้าของสัญญาณคลื่นโทรศัพท์มือถือ

เรียนรู้การเป็นพลเมืองเท่าทันสื่อในยุคศตวรรษที่ 21 ได้ง่าย ๆ แค่รู้จักตั้งคำถามแบบพลเมืองที่ใช้สื่ออย่างรู้ตัว และพลเมืองที่ใช้สื่ออย่างตื่นตัว นอกจากรู้เท่าทันแล้วเด็ก ๆ และเยาวชนยังช่วยเป็นส่วนหนึ่งในการเฝ้าระวังสื่อที่หลอกลวงผู้บริโภคได้ด้วย

เรียนรู้ทักษะที่จำเป็นสำหรับเด็กในศตวรรษที่ 21 ทั้งทักษะชีวิตและการทำงาน ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม และทักษะด้านสารสนเทศสื่อและเทคโนโลยี เพื่อการเป็นพลเมืองที่เท่าทันตนเอง เท่าทันสื่อและเท่าทันสังคม

หนึ่งในเครื่องมือของการสร้างทักษะการเรียนรู้ในยุคศตวรรษที่ 21 คือการทำโครงงาน ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนหลักคือ การเตรียมความพร้อม การคิดและเลือกหัวข้อ การเขียนเค้าโครง การปฏิบัติโครงงาน การนำเสนอโครงงาน และการประเมินผลโครงงาน เป็นกระบวนการที่ช่วยให้เด็กและเยาวชนได้ทั้งฝึกคิด ฝึกตั้งคำถาม รู้จักทำงานเป็นทีม เรียนรู้จากสิ่งรอบตัว และกล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ 

เวลารับสื่อ เด็ก ๆ อาจจะยังไม่สามารถแยกแยะ รู้เท่าทัน หรือประเมินสื่อได้ด้วยตัวเอง คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ใหญ่ที่อยู่ใกล้ชิด จะเป็นผู้ช่วยคนสำคัญที่จะช่วยชี้แนะให้เด็ก ๆ ได้เห็นประเด็นและข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่ซ่อนอยู่ในสื่อ ให้เด็กสามารถประเมินสื่อได้อย่างรู้เท่าทัน ไม่ว่าจะเป็นความเชื่อ ค่านิยม หรือพฤติกรรมในสังคม

ในสังคมยุคที่สื่อมีความง่ายต่อการเข้าถึงและเป็นส่วนหนึ่งของความบันเทิงในชีวิตประจำวันของคนทุกคน  “10 วิธีสอนลูกให้เท่าทันสื่อ” 10 จึงเป็นหนังสือเล่มหนึ่งที่พ่อแม่ควรอ่าน เพื่อทราบข้อแนะนำในการดูแลลูกให้เท่าทันสื่อ เพราะเด็กอาจยังมีทักษะไม่เพียงพอในการตีความในเนื้อหาของสื่อ ผู้ปกครองควรมีบทบาทหน้าที่สำคัญในการสอนเด็กให้รู้เท่าทันสื่อ และมีส่วนร่วมในการดูสื่อไปด้วยกัน เพื่อสอนการรับชมสื่อที่เหมาะสม  การนำสื่อมาใช้ประโยชน์ได้ และที่สำคัญพ่อแม่ผู้ปกครองต้องสอนเรื่องวินัยด้านเวลาของการรับชมสื่อและเป็นแบบอย่างที่ดีด้วย

อยากเป็นคนรู้ทันสื่อไม่ใช่เรื่องยาก แค่เรียนรู้ 10 วิธีรู้ให้ทันสื่อ ไม่ว่าจะเป็นการรู้จักสงสัย ตั้งคำถาม รู้เบื้องหน้าเบื้องหลังว่าสื่อนั้นมาจากไหน รวมถึงการรู้จักพิจารณาไตร่ตรองสิ่งต่าง ๆ ให้รอบด้าน ฯลฯ จำไว้ให้ขึ้นใจ 10 วิธีนี้ รับรองรู้ทันสื่อได้แน่นอน