ศิลป์สร้างสุข ประจำเดือน พ.ค. - มิ.ย. 2562 มีเรื่องเด่นประจำฉบับ ที่คุณพ่อคุณแม่ และผู้ปกครอง ต้องเปลี่ยนค่านิยมเก่า ๆ ที่บอกว่าเด็กอ้วนน่ารัก  เพราะแท้จริงเด็กที่น้ำหนักตัวมากเกินไป เสี่ยงต่อการเกิดโรคภัยต่าง ๆ มากมาย  โครงการ “อย่าปล่อยให้เด็กอ้วน” ได้รณรงค์เพื่อปรับเปลี่ยนค่านิยมของเด็กให้ลดหวาน มัน เค็ม และเพิ่มผัก ผลไม้  นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวความสามารถของเยาวชน กับการผลิตสื่อสร้างสรรค์ ภายใต้โครงการ “อย่าปล่อยให้เหล้ามาลวงเรา”  และยังพบสาระต่าง ๆ มากมายอีกภายในเล่มนี้

เวทมนตร์ของครู  คือการเข้าไปนั่งอยู่ในใจของเด็กได้  ครูทุกคนมีเวทมนต์อยู่ในตัวทุกคน  ก่อนอื่นครูจะต้องใช้หัวใจในการสอน ในการพูดคุย ในการฟังเด็ก อยู่ในห้องเรียนร่วมกับเด็กด้วยหัวใจ เข้าใจและเรียนรู้ในธรรมชาติของเด็ก  ว่าเด็กต้องการอะไร  ต้องการสิ่งแวดล้อมแบบไหน  ต้องการความปลอดภัยแบบไหน  และแบบไหนที่เด็กได้รับแล้วจึงมีความสุข  หากครูสามารถสัมผัสหัวใจของเด็กได้  เมื่อนั้นพลังแห่งเวทมนต์ของครูก็จะฉายแสงออกมาทันที  

โครงการก่อการครู: ครูบันดาลใจ จุดไฟการเรียนรู้ เป็นการร่วมมือกันระหว่างเครือข่ายคณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์และเครือข่ายที่ทำงานด้านการศึกษาในภาคประชาสังคม ซึ่งโครงการมีเป้าหมายในการสร้างครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง สร้างพื้นที่การเรียนรู้ใหม่และแนวทางการสร้างครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงให้เป็นอีกแนวทางเลือกให้กับการศึกษาไทย โดยจะเพิ่มทักษะองค์ความรู้ต่างๆ ของการเป็นผู้อำนวยการเรียนรู้หรือกระบวนกรให้กับครู เพื่อให้ครูกลับไปยังชั้นเรียนได้อย่างมีพลังและสร้างสรรค์ สามารถสร้างกระบวนการเรียนรู้แบบใหม่และสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับนักเรียนในรูปแบบองค์รวม เพื่อส่งเสริมให้เยาวชนเติบโตไปอย่างมีคุณภาพและช่วยพัฒนาประเทศต่อไป

ดร.กันต์พงศ์ คงหอม ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านสี่แยก ครูแกนนำในโครงการก่อการครู ครูบันดาลใจ จุดไฟการเรียนรู้ รุ่นที่หนึ่ง และ นายสมโชค อารยา ประธานเครือข่ายผู้ปกครองโรงเรียนบ้านสี่แยก ได้ร่วมกันผลักดันและจุดประกายให้เกิดการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา โดยให้ผู้ปกครองและคนในชุมชนมีส่วนร่วมส่งเสริมในจุดที่ขาดหายไป เพื่อสร้างความสมดุลและให้เด็กในชุมชนได้มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาที่ดีได้ รวมถึงได้นำหลักการระบบนิเวศเพื่อการเรียนรู้มาปรับใช้ในการพัฒนาโรงเรียน เพื่อทำให้โรงเรียนเป็นพื้นที่ปลอดภัยและเอื้อต่อการเรียนรู้

หนังสือเล่มนี้ เรียบเรียงขึ้นจากการจัดการกระบวนการเรียนรู้เพื่อเปลี่ยนแปลงภาวะผู้นำ ภายใต้โครงการผู้นำแห่งอนาคต โดย สสส. ร่วมกับ คณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์  เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาตนเอง โดยหันมาฟังเสียงภายในตัวเราให้มากขึ้น แทนการด่วนตัดสินหรือดูหมิ่นความคิดของผู้อื่นที่ดูผิดแปลกไปจากระบบสำเร็จรูปของสังคม  ที่นับวันจะกลายเป็นรากลึกที่ฝังไปในระบบการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ควรถึงเวลาที่เราจะเปิดใจรับฟังความคิดเห็นผู้อื่น และคิด วิเคราะห์อยากแท้จริง  

ท่ามกลางวิกฤตของปัญหาสังคมที่มีความซับซ้อนมากขึ้น เราไม่สามารถมีผู้นำที่เป็นวีรบุรุษเพียงคนเดียวท่านั้น สังคมไทยต้องเรียนรู้และพัฒนาภาวะการนำรูปแบบใหม่เป็น “การนำร่วม” ที่เปิดโอกาสให้บุคคลมีความสามารถและความคิดที่หลากหลายเข้ามานำพาสังคมก้าวไปข้างหน้า เป็นการนำที่เริ่มจากการเปลี่ยนแปลงตนเองจากภายใน หรือเรียกว่า “การนำด้วยจริยธรรม” แล้วจึงไปเสริมสร้างกระบวนการทัศน์ใหม่ในการกอบกู้สังคมไทยเมื่อต้องเผชิญกับวิกฤตต่าง ๆ

บทเรียนการนำร่วมจากผู้ขับเคลื่อนสังคม เป็นหนังสือรวบรวมบทความวิจัยซึ่งเกิดจากการเดินทางเข้าไปเรียนรู้ ประสบการณ์การทำงานขับเคลื่อนชุมชนในพื้นที่ 3 แห่ง คือ มูลนิธิบ้านครูน้ำ จังหวัดเชียงราย, ชุมชนโคกสลุง จังหวัดลพบุรี, กลุ่มทราเวลล์และชุมชนรอบข้างในเขตพระนคร กรุงเทพฯ ภายใต้โครงการวิจัย “การถอดบทเรียนกระบวนการพัฒนาและสร้างความเข้มแข็งของพื้นที่ผ่านภาวะการนำร่วม”    

งานวิจัยถอดบทเรียนการพัฒนาครูผู้นำด้านการเรียนรู้และการเปลี่ยนแปลงสังคม ภายใต้ “โครงการผู้นำแห่งอนาคต” เพื่อศึกษาประสบการณ์ แนวคิด ความเชื่อ แรงบันดาลใจของกลุ่มคนหรือองค์กรที่ทำงานด้านการพัฒนาครู ซึ่งเป็นกลุ่มที่มุ่งผลักดันให้เกิด “ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง” หรือครูยุคใหม่ที่มีสมรรถนะ มีความสามารถในการสร้างสรรค์กระบวนการเรียนรู้แบบใหม่ๆ และเป็นกำลังขับเคลื่อนทางสังคมในการสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืนบนฐานสุขภาวะทางปัญญา เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความรู้และทักษะความพร้อมในการดำรงชีวิตให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงในสังคม

การถอดบทเรียนการทำงานชุมชนร่วมกันของคนในจังหวัดพังงามากว่า 20 ปี หนังสือเล่มนี้จะทำให้เห็นถึง "การล้มลุกคลุกคลาน จุดแข็ง จุดอ่อน หรือแนวทางการทำงานของชุมชน" เพื่อให้ผู้อ่านไม่ทำพลาดซ้ำ "พังงาแห่งความสุข" ไม่ใช่ตัวอย่างความสำเร็จ แต่คือตัวอย่างการ "เริ่มต้นนับหนึ่ง" เป็นอีกกรณีศึกษาหนึ่งให้ผู้เกี่ยวข้องได้ทบทวน ทั้งส่วนชุมชน ประชาสังคม หน่วยงานสนับสนุนต่าง ๆ รวมถึงผู้ที่ทำงานเพื่อสังคมในบริบทอื่น ๆ เพื่อนำข้อคิดไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของตนเองต่อไป  

“ครู”  คือบุคคลสำคัญในการขับเคลื่อนระบบการศึกษาไทยให้มีคุณภาพ เพื่อมาวางนรากฐานที่มั่นคงให้กับประเทศชาติ ครูเพียงหนึ่งคนสามารถสร้างและพัฒนาเด็กให้เติบโตเป็นพลเมืองที่ดีของสังคมเพื่อมาพัฒนาประเทศชาติได้มากมาย หนังสือครูปล่อยแสง ครูบันดาลใจ จุดไฟเรียนรู้ เป็นการถอดบทเรียนการสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญาให้กับครู ตามโครงการผู้นำแห่งอนาคต ของ สสส. ร่วมกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้มีความเชี่ยวชาญทางวิชาการ ขณะเดียวกันก็มีความอิ่มเอม เบิกบานในอาชีพครูได้อย่างภาคภูมิ

หนังสือ Intrapreneur for Change: ย่างก้าวการเดินทาง ร่วมสร้างความเปลี่ยนแปลง เป็นการถ่ายทอดเรื่องราว ประสบการณ์ และการเรียนรู้ในแง่มุมต่าง ๆ ของ Intrapreneur หรือคนตัวเล็กหัวใจใหญ่  จาก 4 พื้นที่ ได้แก่ จังหวัดลพบุรี เชียงราย ขอนแก่น และพังงา ซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่ที่มีจิตอาสาและมองเห็นโอกาสในการสร้างการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ความรู้และประสบการณ์ของพวกเขาที่ได้ร่วมทำงานกับผู้นำในพื้นที่ครั้งนี้ถูกถ่ายทอดออกมาผ่านวิธีการเขียนเชิงเรื่องเล่า โดยภารกิจการเปลี่ยนแปลงเมืองและชุมชนนั้น ขับเคลื่อนเพื่อให้เกิดการสร้างเสริมด้านสุขภาวะทางปัญญา และก่อให้นวัตกรรมทางสังคม ภายใต้การนำ ‘โครงการผู้นำแห่งอนาคต’ ที่ได้รับกรสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

ปัญหาเด็กถูกมองข้ามความฝัน ไม่ได้เรียนในสิ่งที่อยากเรียนนั้นเกิดจากปัจจัยหลายด้าน ทางคณะผู้จัดทำเล็งเห็นว่าปัจจัยด้านครอบครัวมีผลเป็นอย่างมาก หลายครั้งที่ความฝันเหล่านั้นไม่เกิดขึ้นเป็นเพราะครอบครัวขาดการรับฟังซึ่งกันและกัน ไม่เกิดการพูดคุยและปรึกษาหารือจนทำให้ส่งผลเสีย คณะผู้จัดทำจึงได้จัดทำวิดีโอซึ่งมุ่งหมายให้เกิดการกระตุ้นให้เห็นถึงความสำคัญของการพูดคุยกันภายในครอบครัว ให้เห็นถึงด้านดีด้านเสียของการโต้ตอบกันในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้คนตระหนักรับฟังซึ่งกันและกัน