ศิลป์สร้างสุขพาไปรู้จัก บ้านตาสุ่ม สุวรรณวงศ์ ปราชญ์สาวะถี พักอยู่ตรงใกล้ๆ วัดไชยศรี  ผู้รู้เรื่องหมู่บ้านสาวะถี เล่าเรื่องราวชุมชน ไปชมกันว่าคุณตามีชีวิตเรียบง่ายอย่างไร

Spark U ปลุกใจคุณ ปลุกใจเมืองอีสาน เป็นการรวบรวม สรุปบทเรียนและองค์ความรู้ที่ได้จากโครงการ Spark U ปลุกใจเมืองอีสาน ภายใต้ยุทธศาสตร์ 3 ดี สื่อดี พื้นที่ดี ภูมิดี จากตัวอย่างจริงของพื้นที่ปฏิบัติการใน 3 จังหวัด คือ ขอนแก่น เลย มหาสารคาม ลงรายละเอียดใน 5 พื้นที่กรณีศึกษาอันเป็นผลงานการสืบเสาะ ค้นหา และสร้างการเปลี่ยนแปลงโดยเยาวชนในพื้นที่ เพื่อหวังเป็นตัวจุดสร้างแรงบันดาลใจให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแก่สังคมในวงกว้างต่อไป 

เสียงฉึกกะฉัก...ฉึกกะฉัก...ของรถไฟดังขึ้นครั้งแรกในชุมชน “ท่าพระ” หนึ่งใน 18 ตำบลของอำเภอเมืองขอนแก่น จากชุมชนเล็กๆ ที่มีผู้คนอาศัยอยู่เพียง 2 – 3 ครอบครัว เริ่มมีจำนวนมากขึ้น ซึ่งไม่ได้มีแค่คนไทยแต่ยังมีคนจีนแผ่นดินใหญ่ที่หอบเสื่อผืนหมอนใบ มาตั้งหลักปักฐานบนแผ่นดินนี้ เกิดเป็นชุมชนที่มีขนาดใหญ่ขึ้น มีตลาดสถานีรถไฟที่พ่อค้าแม่ขายได้นำสินค้ามาจำหน่าย แม้จะเป็น “ตลาดแบกะดิน” หรือตลาดที่ขายของบนพื้น แต่ตลาดแห่งเดียวกันนี้ก็นับว่าเป็นศูนย์กลางทางการค้า เพราะนอกจากชาวท่าพระแล้วยังมีชาวบ้านจากอำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม และใกล้เคียง บ้างเดินเท้า บ้างนั่งเกวียนเพื่อนำ “ของป่า” มาขายให้คนท่าพระและพ่อค้าคนกลางที่จะนำสินค้าเหล่านั้นไปขายในกรุงเทพมหานคร รายได้จากการขายของป่าก็นำมาซื้อข้าวของกลับไปขายต่อให้คนในหมู่บ้านซึ่งอยู่ห่างไกลออกไป วิธีนี้ช่วยให้ชาวโกสุมพิสัยและใกล้เคียงไม่ต้องเดินทางไปไกลถึงในตัวจังหวัดขอนแก่นเพราะมีแม่น้ำชีขวางกั้นการสัญจรค่อนข้างลำบาก สำหรับ “ของป่า” ที่ว่านั้น ชาวท่าพระผู้เป็นบุคคลอาวุโสได้บอกเล่าให้ฟังว่า ของป่าเป็นสินค้าชาวบ้านนิยมขาย ได้แก่ มะขามเปียก ครั่ง นุ่น ปอ ข้าว เศรษฐกิจท่าพระในขณะนั้นจึงคึกคักมาก ทำให้บริเวณใกล้เคียงสถานีรถไฟมีการปลูกสร้างบ้านเรือนมากขึ้น

เอกสารสรุปการจัดกิจกรรมในโครงการ ปฏิบัติการเปลี่ยนเมือง ภาคอีสาน ดำเนินการในพื้นที่จังหวัดขอนแก่นภายใต้ชื่อกิจกรรม 'โครงการ 4 ป. ภูมิใจไทอีสาน (ปลุก ปรับ เปลี่ยน ปลื้ม)' เนื้อหากิจกรรมเปิดโอกาสให้เด็กและเยาวชนใน 3 พื้นที่คือ สถานพินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแก่น, ชุมชนเทพารักษ์ ริมทางรถไฟในเขตเทศบาลนครขอนแก่น, ชุมชนสาวะถี อ.เมือง จ.ขอนแก่น นำเสนอความคิดภายใต้แนวคิด 'ความสุข ความฝัน และความหวัง' ว่าลึก ๆ แล้วแท้จริงเด็ก ๆ ต้องการอะไร โดยผลที่ได้ออกมานั้น เด็ก ๆ ในแต่ละพื้นที่ต่างสะท้อนมุมมองออกมาตามบริบทสิ่งแวดล้อมและประสบการณ์ของตัวเองได้อย่างน่าสนใจ เป็นข้อมูลที่ส่งต่อให้ผู้ใหญ่ได้นำไปดำเนินการพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์ เพื่อตอบโจทย์เด็กและเยาวชนให้ได้ตรงจุดอย่างแท้จริง

รู้จักโครงการ Spark U หรือปลุกในเมือง ในท้องถิ่นภาคอีสาน แต่ละจังหวัดรวมพลังกันเปลี่ยนพื้นที่ที่ไม่ได้ใช้ให้กลายเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ ย้อนวันวานนำศิลปวัฒนธรรมพื้นถิ่นกลับมาสร้างสีสัน พัฒนาสุขภาวะเยาวชนและคนในชุมชนให้เกิดความสุขอย่างยั่งยืน

เรื่องเด่นในจุลสารศิลป์สร้างสุขฉบับนี้ ไปรู้จักโครงการ "ปลุก - แปง (สร้าง) - ปั้น (รู้-ทำ-นำสุข)" Spark U ปลุกในเมือง โดยกลุ่ม "รวมใจคน 3 วัยไทเชียงคาน" ที่มีสมาชิกตั้งแต่วัยเด็ก วัยเยาวชน และผู้ใหญ่ มาร่วมกันแบ่งปันและสานต่อวัฒนธรรมที่รุ่มรวยของเชียงคานให้คงอยู่อย่างยั่งยืน โดยเฉพาะประเพณีผีขนน้ำที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวเชียงคาน พร้อมเรื่องราวสร้างแรงบันดาลใจเพื่อสุขภาวะที่ดีอีกมากมาย ทั้งโรงเรียนไม่ซ่อนอ้วน และปั่น 3 ดีวิถีสุขที่ จ.พัทลุง ฯลฯ

คลิปวิดีโอกิจกรรมเรื่องเล่าจากป่าชุมชน เนื้อหาให้เราได้เห็นป่าชุมชนในมิติของการเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ ทำงานศิลปะ ถ่ายทอดความคิดสร้างสรรค์ออกมาเป็นผลงานนิทาน งานศิลปะ การย้อมผ้า และยังเป็นพื้นที่ที่ทำให้เกิดความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างผู้สูงวัยในฐานะผู้รู้ ปราชญ์ชุมชน กับเด็กๆ รุ่นใหม่อีกด้วย

คลิปวิดีโอ 'บัวลอยของขวัญจากธรรมชาติ' เป็นภาพบรรยากาศน่ารัก ๆ จากกิจกรรม บัยลอยของขวัญจากธรรมชาติ โครงการทุ่งกุลานี้ดีจัง จ.ร้อยเอ็ด วันที่ 17 สิงหาคม 2556 เด็ก​ ๆ ในชุมชนมารวมตัวกันที่โรงเรียนใต้ต้นตะบบ เรียนรู้เรื่องราวชุมชนจากการทำตุงสีสวย ๆ เรียนรู้ของดีจากธรรมชาติใกล้ตัวในชุมชน อย่างอัญชันหรือใบเตย นำมาทำเป็นขนมไทย ๆ อย่างขนมบัวลอย เป็นการค่อย ๆ ซึมซับความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับธรรมชาติและชุมชนไปในตัวอย่างช้า ๆ อีสานตุ้มโฮม  

คลิปวิดีโอกิจกรรม Play Day คณะครูโรงเรียนเมืองคงนี้ เป็นการประมวลภาพกิจกรรมและสัมภาษณ์คุณครูและผู้บริหารของโรงเรียนเมืองคง (คงคาวิทยา) ที่ได้เข้าอบรมเรื่องการเล่นเพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็ก กิจกรรมครั้งนี้ทำให้คุณครูสะท้อนความรู้สึกว่าการเล่นมีผลดีต่อเด็ก ๆ ทำให้เกิดความสนุกและเพลิดเพลินในการเรียนรู้ได้พร้อมกัน เป็นเรื่องสำคัญ และทางโรงเรียนจะนำไปประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนให้กับเด็ก ๆ ต่อไป 

ฟังทรรศนะและความคิดเห็นของ อัมพร วาภพ จากศูนย์ประสานงานสื่อสร้างสุขภาวะเด็กและเยาวชนภาคอีสาน (ศสอ.) ถึงความสำคัญของการเตรียมความพร้อมในการสื่อสารและการรับฟังการสื่อสารอย่างตั้งใจ โดยเฉพาะการรับฟังเสียงของเด็ก หากผู้ใหญ่ที่มีหน้าที่ในการกำหนดนโยบายสำคัญ ๆ ของบ้านเมือง ตั้งใจรับฟังเสียงของเด็ก ก็จะพบว่าเสียงของเด็กมีพลังและมีความสำคัญไม่แพ้เสียงของผู้ใหญ่เลยแม้แต่น้อย