หยุ้ม เป็นชื่อวารสารเพื่อการสื่อสารปลุกใจเมืองอีสานบ้านเฮา ภายใต้โครงการ Spark U ปลุกใจเมือง โดยแผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ ฉบับแรกของหยุ้มฉบับนี้พาไปดูภาพรวมการดำเนินการของดครงการต่าง ๆ ภายใต้ Spark U ปลุกใจเมืองอีสานบ้านเฮา ในพื้นที่นำร่อง เช่น เทศบาลตำบลท่าพระ ศรีฐาน ชุมชนสาวะถี จ.ขอนแก่น, บ้านนาหนองบง อ.วังสะพุง, บ้านนาห้วยม่วง, บ้านอุมุง อ.เชียงคาน จ.เลย ที่ชุมชนสร้างความเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นพื้นที่น่าอยู่ ปลอดภัย มีความสุขกันถ้วนหน้า

เอิ้นเน้อ ฉบับที่ 5 พาไปดูพื้นที่ปลุกใจเมืองเชียงใหม่ เมืองที่ได้ชื่อว่าเป็นเมืองหลวงแห่งร้านกาแฟของใครต่อใครหลายคน และท่ามกลางบรรยากาศสุดแสนจะผ่อนคลาย ในเมืองเชียงใหม่ยังมีพื้นที่แห่งการอ่านมากมาย รวมถึงเครือข่ายส่งเสริมการอ่าน ที่พร้อมจะผลักดันให้การอ่านกลายเป็นส่วนหนึ่งที่จะปลุกใจเมืองให้รื่นรมย์และน่าอยู่มากยิ่งขึ้น

เอิ้นเน้อ คือ วารสารเพื่อการจุดประกายสังคมอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืนทั่วภาคเหนือ ฉบับนี้เป็นฉบับปฐมฤกษ์ เนื้อหาว่าด้วยการรวมพลภาคประชาสังคมเพื่อสร้างพลังเปลี่ยนเมืองของคนเชียงใหม่  โดยจะพาไปรู้จักเครือข่ายภาคประชาสังคมที่ทำงานขับเคลื่อนเมืองในด้านต่าง ๆ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่มีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือการช่วยกันจุดประกายเพื่อสร้างเมืองเชียงใหม่ให้เป็นเมืองน่าอยู่ที่สุดเมืองหนึ่งของโลก

ผลงานสารคดีของเยาวชนจากค่ายสารคดีครั้งที่ 13 ภายใต้หัวข้อ 'เปลี่ยนแปลงเพราะแบ่งปัน' 12 เรื่องสารคดีในนิตยสารสารคดีฉบับพิเศษ เปิดเรื่องราวและมุมมองของเยาวชนที่มีต่องานจิตอาสาที่สร้างการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ในระดับปัจเจกบุคคล ชุมชน ไปจนถึงสังคมโลก สะท้อนภาพการแบ่งปันในหลากหลายพื้นที่ทั้งในดงดอย ชนบท เมืองใหญ่ ความเอื้อเฟื้อที่งดงามที่มีต่อคน สัตว์ สิ่งแวดล้อม เป็นอีกหนึ่งพลังเล็ก ๆ ที่จะสะท้อนให้เห็นว่า เราทุกคนล้วนมีพลัง 'เปลี่ยนแปลง' สังคมได้ด้วยการ 'แบ่งปัน' 

นิตยสารสารคดีฉบับพิเศษ รวบรวมผลงานสารคดีจำนวน 12 เรื่อง และ สารคดีภาพอีก 2 เรื่อง ภายใต้ประเด็น 'อาหารการกิน จากปากท้องถึงการปกป้องโลก' อันเป็นผลงานของน้อง ๆ เยาวชนจากค่ายสารคดีครั้งที่ 12 สะท้อนมุมมองแนวคิดอาหารที่มากกว่าการกินเพื่ออิ่มท้อง แต่ยังหมายถึงภาพสะท้อนของวัฒนธรรมความเป็นอยู่ ไปจนถึงกระทั่งแนวคิดของสังคมในยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา

หลอดพลาสติกเป็นสิ่งที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง ขนาดของหลอดที่เล็กเกินกว่าจะเก็บไปรีไซเคิล หลุดไปลอยอยู่ในทะเลมหาศาล กลายเป็นอาวุธทำร้ายสัตว์ทะเลทั้งเล็กใหญ่ แถมยังแตกตัวกลายเป็นไมโครพลาสติกที่เล็กจิ๋วเป็นแพลงก์ตอน เข้าไปปะปนอยู่ในสัตว์ทะเลที่ถูกจับกลายมาเป็นอาหารของเราอีกที นั่นแปลว่าเราเองก็กำลังกินเจ้าขยะพลาสติกนี้ไปด้วยโดยไม่รู้ตัว สิ่งหนึ่งที่เราเริ่มต้นทำได้ทันทีไม่ยากเลย คือการปฏิเสธหลอดพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง เพื่อลดขยะบนโลกนี้ด้วยตัวเราเอง

วิธีลดขยะในชีวิตประจำวันมีมากมาย Greenery ลองจับเคล็ดลับเด็ด ๆ ทำไม่ยาก มาจับใส่หมวดจัดหมู่ง่าย ๆ ให้เราได้จดจำ เพื่อช่วยให้การลงมือปฏิบัติจริงเป็นไปได้ง่ายขึ้น โดยรวบรวมเหล่าแฮชแท็กที่รวบรวมมาจากภารกิจ #GreeneryChallenge ให้สายกรีนได้เลือกลด เลือกเริ่ม และเลือกร่วมอุดมกรีนไปด้วยกัน

หลายคนรู้ประโยชน์ของข้าวกล้อง แต่ก็ยังกลัวๆ กล้าๆ เกิดคำถามว่าข้าวกล้องจะแข็งไหม อร่อยหรือเปล่า หุงไม่เป็น ลองกินแล้วไม่ชอบ ฯลฯ อินโฟกราฟิกชิ้นนี้จะชวนให้ทุกคนลองมามองข้าวกล้องในมุมมองใหม่ ว่านอกจากประโยชน์จะคับเมล็ดแล้ว ยังมีทริกในการหุงให้ง่าย หุงให้อร่อย ด้วย

ใครจะรู้ว่า...บางทีอาการทางกายที่เราเป็นอยู่ ซึมเศร้า หดหู่ ฟันผุ กระดูกเปราะ ฯลฯ อาจเกิดจากการบริโภคน้ำตาลเกินไปก็ได้ ถ้าไม่อยากให้อาการดราม่าจากน้ำตาลร้ายเหล่านี้ทำร้ายเรา ลองใช้เคล็ดลับง่าย ๆ จากอินโฟกราฟิกนี้ ค่อย ๆ ลดน้ำตาลกัน

ขยะพลาสติกอันดับต้นๆ นอกจากขวดน้ำดื่มใช้ครั้งเดียวทิ้ง คงหนีไม่พ้น ‘แก้วพลาสติก’ สำหรับเครื่องดื่มต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นชา กาแฟ น้ำผลไม้ หรือน้ำอัดลม ที่มาเป็นคอมโบ้เซ็ตพร้อมฝาครอบ หลอด บางร้านแถมมาด้วยถุงหิ้วและพลาสติกหุ้มหลอดอีกต่างหาก นอกจากผู้บริโภคจะพยายามหลีกเลี่ยงการใช้พลาสติกครั้งเดียวทิ้ง ต้นทางอย่างคาเฟ่ ร้านกาแฟ หรือแม้แต่ซุ้มกาแฟเล็กๆ ก็สามารถมีส่วนในการช่วยลดขยะล้นๆ เหล่านี้ หากมีความตั้งใจจริง เรามีวิธีเบื้องต้นที่ชวนเหล่าผู้ประกอบการมาเป็น #ร้านนี้กรีนดี ไปพร้อมๆ กัน

กระทรวงสาธารณสุขออกประกาศห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่ายไขมันทรานส์ โดยเริ่มมีผลบังคับใช้ตั้งแต่มกราคม 2562 ทั้งนี้เพราะไขมันทรานส์ที่เกิดจากไขมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วน เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน โรคอ้วน และปัญหาสุขภาพต่าง ๆ อีกมากมาย อินโฟกราฟิกนี้ให้ความรู้เรื่องไขมันทรานส์และชวนผู้บริโภคสร้างพฤติกรรมบริโภคความมันให้น้อยลง

มื้อเย็นเป็นมื้อที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคยกันว่าเป็นมื้อที่ต้องอิ่ม ต้องอร่อย ต้องบุฟเฟต์ หรือต้องฉลอง! ทำให้เผลอกินมื้อเย็นแบบทำร้ายสุขภาพกันโดยไม่รู้ตัว เพราะแท้จริงแล้ว มื้อเย็นควรเป็นอาหารมื้อเบาๆ ย่อยง่ายๆ เลี่ยงเมนูเนื้อแดง แป้งขัดขาว ขนมหวานน้ำตาลสูง หรือเมนูแซ่บๆ เพราะทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานหนัก อีกทั้งยังมีความเข้าใจผิด ๆ อีกมาก อินโฟกราฟิกชิ้นนี้จะบอกเคล็ดลับและทำความเข้าใจกับผู้บริโภคว่า มื้อเย็นไม่ใช่แค่กินอะไรดี? แต่ต้องคิดว่า 'มื้อเย็นต้องกินยังไงให้ดี