เอิ้นเน้อ ฉบับที่ 5 พาไปดูพื้นที่ปลุกใจเมืองเชียงใหม่ เมืองที่ได้ชื่อว่าเป็นเมืองหลวงแห่งร้านกาแฟของใครต่อใครหลายคน และท่ามกลางบรรยากาศสุดแสนจะผ่อนคลาย ในเมืองเชียงใหม่ยังมีพื้นที่แห่งการอ่านมากมาย รวมถึงเครือข่ายส่งเสริมการอ่าน ที่พร้อมจะผลักดันให้การอ่านกลายเป็นส่วนหนึ่งที่จะปลุกใจเมืองให้รื่นรมย์และน่าอยู่มากยิ่งขึ้น

เอิ้นเน้อ คือ วารสารเพื่อการจุดประกายสังคมอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืนทั่วภาคเหนือ ฉบับนี้เป็นฉบับปฐมฤกษ์ เนื้อหาว่าด้วยการรวมพลภาคประชาสังคมเพื่อสร้างพลังเปลี่ยนเมืองของคนเชียงใหม่  โดยจะพาไปรู้จักเครือข่ายภาคประชาสังคมที่ทำงานขับเคลื่อนเมืองในด้านต่าง ๆ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่มีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือการช่วยกันจุดประกายเพื่อสร้างเมืองเชียงใหม่ให้เป็นเมืองน่าอยู่ที่สุดเมืองหนึ่งของโลก

หนังสือคุณภาพชีวิตเด็ก 2556  เป็นฉบับปฐมฤกษ์ของสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล ที่จัดทำขึ้น เพื่อเป็นสื่อกลางนำเสนอข้อมูลองค์ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาเด็ก โดยได้ทำการรวมรวมข้อมูล วิเคราะห์ และจัดทำองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาศักยภาพเด็กไทยทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม เพื่อเป็นข้อมูลสนับสนุนให้ครอบครัวและผู้ทำงานด้านเด็กได้มองเห็นประเด็น เกิดองค์ความรู้ เพื่อนำสู่การพัฒนาศักยภาพเด็กไทยอย่างสมบูรณ์

หนังสือ “3 ฐาน สานพลังต้นทุนชีวิต : บทเรียนการเสริมสร้างพลังบวก” เป็นการถอดบทเรียนการทํางาน “ต้นทุนชีวิต” 3 บริบทสําคัญในชีวิตได้แก่ ต้นทุนชีวิตบริบทครอบครัว บริบทชุมชน และบริบทโรงเรียน ซึ่งเปรียบเสมือนต้นไม้ที่เติบโตจากการบ่มเพาะเมล็ดพันธุ์หยั่งรากลงดิน และเติบโตแตกกิ่งก้านเป็นลําต้นใหญ่ ซึ่งแม้แต่ละบริบทจะมีจุดเน้นต่างกัน แต่เป็นการเชื่อมร้อยต่อกันเป็นห่วงโซ่  ทั้งนี้โดยพื้นฐานของคนเราเกิดมาล้วนมีต้นทุนชีวิต (Life Assets) กันทุกคน  ซึ่งต้นทุนเหล่านั้นจะแปรเปลี่ยนสภาพตามสภาวะแวดล้อม และการเรียนรู้ทางสังคม  หากเราเข้าใจการสานพลัง 3 ฐานนี้แล้ว ก็จะพัฒนาสู่ต้นทุนชีวิตที่ดีงามให้กับเด็กและเยาวชนต่อไป

รายงานถอดบทเรียนกระบวนการสื่อสารสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชนสู่การเป็นพลเมืองประชาธิปไตย เป็นการศึกษาในโครงการอีสานตุ้มโฮม เพื่ออธิบายถึงกลไก กระบวนการสื่อสารสร้างสรรค์ที่ได้ดำเนินการเพื่อพัฒนาเด็กและ เยาวชนสู่การเป็นพลเมืองประชาธิปไตย มีองค์ประกอบสำคัญคือ ต้นแบบแนวคิด 3 ดี : สื่อดี พื้นที่ดี ภูมิดี โดยใช้แนวคิดพลเมืองประชาธิปไตยและแนวคิดการสื่อสารสร้างสรรค์แบบมีส่วนร่วมของเด็ก เยาวชน ครอบครัว คนในชุมชน รวมทั้งเครือข่ายท้องถิ่น ซึ่งมีเยาวชนเป็นแกนหลักสำคัญในการดำเนินการ เพื่อนำสู่การการเปลี่ยนแปลงภายในในชุมชนที่ดีขึ้น สามารถขยายผลไปยังชุมชนใกล้เคียงต่อไป  

“ครู” คือมนุษย์มหัศจรรย์ที่น่าทึ่ง ความรักและเอาใจใส่ของครูต่อเด็ก ส่งพลังความเปลี่ยนแปลงมาสู่เด็ก ครอบครัว และชุมชน “เรื่องเล่าจากครูมหัศจรรย์ : พลังสร้างสรรค์เด็กปฐมวัย” เป็นการถ่ายทอดประสบการณ์ของครูปฐมวัย ในโครงการมหัศจรรย์สื่อสร้างสรรค์ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เพื่อส่งเสริมให้เด็กปฐมวัยมีสุขภาวะดีครบทุกด้านและเติบโตเป็นพลเมืองเด็กที่มีคุณสมบัติที่พึงประสงค์ ผ่านการจัดกระบวนการเรียนรู้ภายใต้ แนวคิด ๓ ดี สื่อดี พื้นที่ดี ภูมิดี โดยมีการถ่ายทอดความรู้ พัฒนาศักยภาพและสร้างแรงบันดาลใจให้กับครูปฐมวัย ให้มีความสามารถในการจัดกระบวนการเรียนรู้และสร้างเสริมประสบการณ์แก่เด็กๆ พร้อมไปกับสร้างการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองและชุมชน เพื่อร่วมพัฒนาให้ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ร่วมกันของเด็กๆ และชุมชน

รับฟังเหตุผลของเขาที่มีความคิดแตกต่างบ้าง ถึงแม้เราไม่เข้าใจทั้งหมด อย่างน้อยๆ การรับฟัง ก็เป็นจุดเริ่มที่ดีของ การยอมรับความแตกต่าง พยายามแสดงความคิดเห็น ด้วยความเคารพหรือเหตุผล อย่าให้อารมณ์นาพาเราหลงประเด็น เปลี่ยนเป็นการโต้เถียงด้วยถ้อยคา หรือการใช้ความรุนแรงต่างๆจากสภาวะในปัจจุบันที่สังคมได้เปลี่ยนไปมาก

ภาพยนตร์สั้นเรื่อง Dancing to the Moon เป็นผลงานของน้องเยาวชนทีม Trive ได้รับรางวัลชนะเลิศจากการประกวดสื่อสร้างสรรค์ประเภทภาพยนตร์สั้นจากโครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดีทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' เนื้อหาของหนังสั้นเรื่องนี้สะท้อนแนวคิดถึงคำว่าจิตอาสาว่ามีความหมายกว้างและใกล้ตัวมากกว่าที่เราเคยคิด แค่ทำสิ่งที่เราชอบ แต่มีความหมายกับใครบางคน ก็เป็นหนึ่งในงานจิตอาสาเช่นเดียวกัน โดยถ่ายทอดแนวคิดผ่านเรื่องราวของเด็กหนุ่มที่รักการเต้นเป็นชีวิตจิตใจ เมื่อชีวิตไม่อาจเดินตามฝันใช้การเต้นเพื่อการประกวดคว้ารางวัลที่ฝันใฝ่ แต่ในอีกด้าน เขากลับเดินไปพบความหมายจากการเต้นครั้งใหม่ ที่ทุกจังหวะคือการต่อเติมความฝันและความสุขให้ใครอีกคนหนึ่ง และสุดท้าย สิ่งที่เขาได้รับก็ยิ่งใหญ่และงดงามกว่าที่รางวัลใด ๆ จะให้ได้  

ภาพยนตร์สั้นเรื่องสมุดบันทึกความดีของจ่อย เป็นผลงานของน้อง ๆ เยาวชนทีม MAB48 มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ได้รับรางวัลที่ 2 จากการประกวดสื่อสร้างสรรค์ประเภทภาพยนตร์สั้นจากโครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' โดยภาพยนตร์เรื่องนี้ตั้งคำถามถึงความหมายของความดีผ่านเหตุการณ์ของตัวละครหลักคือ ด.ช.จ่อย ที่ได้รับมอบหมายจากคุณครูให้ต้องทำสมุดบันทึกความดี แต่ด้วยชีวิตประจำวันที่จ่อยต้องช่วยแม่ขายก๋วยเตี๋ยวทุกวัน ไปโรงเรียนสาย ทำการบ้านสมุดบันทึกความดีไม่ทัน จ่อยจึงถูกสถานการณ์บีบคั้นว่าจะไม่ได้เลื่อนชั้น ในขณะที่เพื่อน ๆ ที่ทำความดีในโรงเรียนหรือแม้แต่เขียนบันทึกความดีขึ้นมาด้วยตัวเองกลับผ่านเรื่องนี้ไปได้อย่างสบาย ๆ หนังตั้งคำถามให้คนดูช่วยกันขบคิดว่า สิ่งใดมีความหมายถึงการทำความดีที่แท้จริง? 

ผลงานภาพยนตร์สั้น Small man นี้เป็นผลงานของเยาวชนทีม Matchstick Production จาก วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้รับรางวัลที่ 3 จากการประกวดสื่อสร้างสรรค์ประเภทภาพยนตร์สั้นโครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' ภาพยนตร์เรื่องนี้หยิบเอาความฝันของเด็กผู้ชายเกือบทุกคนบนโลก ที่ครั้งหนึ่งต้องเคยฝันอยากเป็น Superhero ผ่านการเดินเรื่องโดยตัวละครหลัก 'ด.ช.เล็ก' ที่เชื่อมั่นว่าตัวเขาเองมีพลังดั่ง Superhero และด้วยความเชื่อนี้เอง ได้พาให้เล็กต้องไปพบเจอกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ท้าทายและสั่นคลอนความเชื่อมั่นในพลังของตัวเองจนเกือบถอดใจ แต่แล้วท้ายสุด เล็กก็ได้คำตอบให้กับตัวเองว่า แท้จริงแล้วพลังเล็ก ๆ ของเขานั้นมีคุณค่าและมีความหมายอย่างไร

สื่อโปสเตอร์ผลงานของนายศุภกร บัวลา วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ (SBAC) จ.ปทุมธานี ได้รับรางวัลที่ 1 ประเภทสื่อโปสเตอร์ จากการประกวดสื่อสร้างสรรค์โครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน:ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' ผลงานชิ้นนี้มีแนวคิดสะท้อนอีกแง่มุมหนึ่งของพลังของการแชร์เรื่องราวในโลกออนไลน์ จากความดีเล็ก ๆ ในตัวเรา เมื่อได้แบ่งปันออกไป ก็อาจจะกลายเป็นพลังที่ใหญ่ขึ้น นำไปช่วยชีวิตคนอื่นได้ เหมือนถุงเลือดในภาพ ที่สามารถนำไปช่วยผู้ป่วยได้ต่อไป เปรียบได้เหมือนกับ พลังความดีที่พวกเราแบ่งปันมารวมกัน ความจริงก็ไม่ได้หายไปไหนไกล ท้ายสุด มันก็ย้อนกลับมาหาตัวเรา เป็นประโยชน์กับตัวเราด้วยนั่นเอง

สื่อภาพโปสเตอร์ชิ้นนี้ เป็นผลงานของนางสาวประภัสสร ขันปัญญา วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ (SBAC) จ.ปทุมธานี ได้รับรางวัลที่ 2 จากโครงการประกวดสื่อสร้างสรรค์โครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดี ทำได้ทุกวัน เร่ิมต้นวันนี้' สะท้อนแนวคิดว่าเราทุกคนต่างเป็นฮีโร่ได้ด้วยการทำความดีที่เริ่มต้นง่าย ๆ ใกล้ตัว