หนังสือเล่มนี้ พาผู้อ่านไปมองภาพและสังเคราะห์ปัญหาระบบการศึกษาไทยในภาพรวมหลากหลายมิติ ทั้งด้านเศรษฐศาสตร์ สังคมศาสตร์ การศึกษาทั้งในระบบ นอกระบบ หรือการศึกษาทางเลือก เพื่อมุ่งเป้าหมายในการกระตุ้นเตือนสังคมให้มองการศึกษาในแง่มุมใหม่ พาการศึกษาไทยไปสู่เป้าหมายในการพัฒนาผู้เรียนอย่างเต็มศักยภาพ และเกิดการเรียนรู้สร้างสรรค์ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน

หนังสือคุณภาพชีวิตเด็ก 2556  เป็นฉบับปฐมฤกษ์ของสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล ที่จัดทำขึ้น เพื่อเป็นสื่อกลางนำเสนอข้อมูลองค์ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาเด็ก โดยได้ทำการรวมรวมข้อมูล วิเคราะห์ และจัดทำองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาศักยภาพเด็กไทยทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม เพื่อเป็นข้อมูลสนับสนุนให้ครอบครัวและผู้ทำงานด้านเด็กได้มองเห็นประเด็น เกิดองค์ความรู้ เพื่อนำสู่การพัฒนาศักยภาพเด็กไทยอย่างสมบูรณ์

หนังสือ “3 ฐาน สานพลังต้นทุนชีวิต : บทเรียนการเสริมสร้างพลังบวก” เป็นการถอดบทเรียนการทํางาน “ต้นทุนชีวิต” 3 บริบทสําคัญในชีวิตได้แก่ ต้นทุนชีวิตบริบทครอบครัว บริบทชุมชน และบริบทโรงเรียน ซึ่งเปรียบเสมือนต้นไม้ที่เติบโตจากการบ่มเพาะเมล็ดพันธุ์หยั่งรากลงดิน และเติบโตแตกกิ่งก้านเป็นลําต้นใหญ่ ซึ่งแม้แต่ละบริบทจะมีจุดเน้นต่างกัน แต่เป็นการเชื่อมร้อยต่อกันเป็นห่วงโซ่  ทั้งนี้โดยพื้นฐานของคนเราเกิดมาล้วนมีต้นทุนชีวิต (Life Assets) กันทุกคน  ซึ่งต้นทุนเหล่านั้นจะแปรเปลี่ยนสภาพตามสภาวะแวดล้อม และการเรียนรู้ทางสังคม  หากเราเข้าใจการสานพลัง 3 ฐานนี้แล้ว ก็จะพัฒนาสู่ต้นทุนชีวิตที่ดีงามให้กับเด็กและเยาวชนต่อไป

ชมภาพประมวลกิจกรรมดีๆ ของการร่วมพลังของเด็กและเยาวชน เครือข่ายสื่อ และชุมชน จัดกิจกรรม “บางกอกนี้...ดีจัง ตอน มาเล่นกันเถอะ”  กับการเนรมิตพื้นที่วัดสุวรรณาราวราชวรวิหาร ณ ชุมชนบางกอกน้อย ให้เป็นตัวแทนพื้นที่ 3 ดี คือ สื่อดี พื้นที่ดี และภูมิดี โดยการจัดกิจกรรมแสดงศักยภาพ เปิดพื้นที่สร้างสรรค์ ชวนเด็กและเยาวชนนำ 'การเล่น' มาเป็นกิจกรรมสร้างสรรค์สร้างการเรียนรู้ เป็นหนึ่งในกิจกรรมต้นแบบที่แสดงให้เห็นถึงพลังเล็ก ๆ ...พลังเด็กเปลี่ยนโลก 

พลังสร้างสรรค์ของเด็กและเยาวชนไหมกับภารกิจเปลี่ยนโลก น้องๆ เยาวชนเครือข่ายบางกอกนี้ดีจัง พาชมภารกิจเด็กเปลี่ยนโลก กับกิจกรรมเครือข่าย ภายใต้ชื่อกิจกรรม “บางกอกนี้...ดีจัง เมือง 3 ดี” จัดขึ้น ณ  วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร บางกอกน้อย เยาวชนสามารถนำงานศิลปะมาพัฒนาชุมชนให้น่าอยู่ ปลุกวิถีวัฒนธรรมชุมชนให้เป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่น  

ชมบรรยากาศน่ารัก ๆ เอาใจช่วยน้อง ๆ ทำภารกิจเปลี่ยนโลก เมื่อเครือข่ายกลุ่มเด็ก และเยาวชน บางกอกนี้ดีจัง ชักชวนเครือข่ายเด็กและเยาวชนอีกหลากหลายพื้นที่ทั่วประเทศมารวมตัวกันทำเรื่อง 'เล่น' ให้เป็นเรื่องใหญ่ สร้างสีสัน เปิดพื้นที่สร้างสรรค์ด้วยการจัดกิจกรรมสนุกสร้างสรรค์ สานต่อวัฒนธรรม การแสดง ศิลปะ ของดีชุมชน ณ วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร

รายการครอบครัวข่าวเด็ก พาไปรู้จักผลงานของโรงเรียนบ้านกระเดาอุ่มแสง หนึ่งในภาคีเครือข่ายโครงการศรีสะเกษติดยิ้ม ทางโรงเรียนเน้นการใช้ทักษะอาชีพ ทักษะชีวิตมาพัฒนานักเรียน มีศูนย์การเรียนรู้เกษตรอินทรีย์วิถีพอเพียง ให้เด็ก ๆ ได้รู้จักการพึ่งพาตนเอง มีรายได้ในระหว่างเรียนและพัฒนาไปสู่การประกอบอาชีพในอนาคต เป็นพื้นฐานในการก้าวสู่การเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ

สปอตโปรโมทขบวนการเรื่องกินเรื่องใหญ่ ชวนไปดูเด็ก ๆ จาก 7 พื้นที่ที่ลุกขึ้นมาสืบค้นอาหารท้องถิ่นของตนเอง เพื่อนำมาเรียนรู้วัฒนธรรม เข้าใจความต่าง ๆ สื่อสารความมั่นคงของอาหารที่สอดคล้องไปกับทั้งเรื่องเท่าทันสื่อและสิทธิมนุษยชน ดังนั้น สำหรับเด็ก ๆ แล้ว เรื่องกินไม่ใช่เรื่องเล็ก ๆ อีกต่อไป

เด็ก ๆ กลุ่มอีสานตุ้มโฮม จ.ยโสธร จะพาเราไปรู้จักกับ 'ข้าวโป่ง' หรือข้าวเกรียบซึ่งเป็นอาหารพื้นถิ่นของคนอีสาน เพราะคนอีสานมีอาชีพหลักคือการปลูกข้าว ในทุกฤดูหนาวข้าวจะถูกนำมาแปรรูปเป็น 'ข้าวโป่ง' แล้วเก็บไว้รับประทานได้ตลอดทั้งปี ข้าวโป่งยังทำให้ชาวบ้านมีรายได้เสริม เด็ก ๆ ได้ทานอาหารอร่อย ปลอดภัย มีประโยชน์ต่อสุขภาพด้วย

เมนู 'แกงส้มดอกแคปลาดุก' แสนอร่อย ฝีมือน้อง ๆ เยาวชนที่โรงเรียนบ้านแม่เงา อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน เด็กและเยาวชนที่นั่นเรียนรู้ต่อยอดโครงการอาหารปลอดภัยในโรงเรียน จนกลายเป็นแหล่งเรียนรู้และศูนย์รวมอาหารปลอดภัยให้กับเด็ก ๆ นอกจากนี้ยังเกิดการสืบค้นเมนูท้องถิ่น เรียนรู้วิธีการทำอาหารพื้นบ้านตามฤดูกาลที่ดีต่อสุขภาพ เด็ก ๆ สามารถพึ่งพาตนเองได้ มีชีวิตพอเพียง

วิถีชีวิตชุมชนเมือง แม้จะมีเวลาน้อย แต่ก็สามารถทำอาหารทานเองได้ ตัวอย่างเมนูง่าย ๆ แสนอร่อยและสนุกของเด็ก ๆ กลุ่มเยาวชนรองเมืองเรืองยิ้มก็คือ 'ไข่เจียวทรงเครื่อง' การทำไข่เจียวของเด็ก ๆ มากไปกว่ารสชาติอร่อยคือบรรยากาศของมิตรภาพ การได้พูดคุยกันระหว่างผู้ใหญ่กับเด็ก ได้พัฒนาทักษะ ฝึกการช่วยเหลือตัวเอง ทำให้เด็ก ๆ รู้สึกภาคภูมิใจในตัวเองอีกด้วย

น้อง ๆ กลุ่มธนาคารใจอาสา 3 จังหวัดชายแดนใต้ จะพาเราไปทำความรู้จักและเข้าใจวิถีชีวิตของชาวมุสลิมผ่านวัฒนธรรมการกินอาหาร 'ฮาลาล' และเมนู 'ซุปไก่' ที่เป็นเมนูคู่กับวัฒนธรรมที่ยาวนานของชาวมุสลิม