เราเรียนรู้เรื่อง 'การฟัง' คนตรงหน้าได้ดีแค่ไหน? ชวนไปตรวจสอบและเรียนรู้ผ่านกิจกรรมยอดฮิต 'การรับฟัง' จากงาน Soul Connect Fest 2023 กับคุณโชติศักย์ กิจพรยงพันธ์ กระบวนกรธนาคารจิตอาสา ที่จะมาชวนคิด ชวนคุย ให้เราได้เห็นว่า 'การฟัง' สำคัญกับชีวิตเรามากกว่าที่คิด

ปัจจุบันโลกของเรากำลังเผชิญวิกฤตสถานการณ์โลกปั่นป่วนที่มีความรุนแรงเกิดขึ้นมากมาย ซึ่งสังคมไทยของเราก็ได้รับผลกระทบไปด้วยเช่นกัน จากสถานการณ์ความปั่นป่วนทางเศรษฐกิจ สงคราม โรคระบาด ปัญหาสิ่งแวดล้อมและการใช้เทคโนโลยีเข้ามาทดแทนแรงงานมนุษย์ ปัญหาเหล่านี้ได้ส่งผลกระทบทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมา โดยเฉพาะปัญหาด้านสุขภาพกายและจิตใจ งานวิจัยการทบทวนและการสร้างกรอบมโนทัศน์ของสุขภาวะทางปัญญาในคนวัยทำงานชุดนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับสุขภาวะทางปัญญา ด้วยการใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและวิเคราะห์เนื้อหาที่สามารถแบ่งกรอบมโนทัศน์ที่เกี่ยวกับสุขภาวะทางปัญญาของคนวัยทำงานในสังคมไทยได้ 3 ประเด็นหลัก คือ การหยั่งรู้ความเป็นจริงทั้งภายในตนเองและโลกภายนอก การสัมพันธ์เชื่อมโยงกับผู้อื่นและธรรมชาติ อีกทั้งงานวิจัยชุดนี้ยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นชุดกิจกรรมเชิงประสบการณ์ เพื่อพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาและช่วยเหลือเยียวยาคนวัยทำงานในสังคมให้มีสุขภาวะที่ดีขึ้นได้

สุขภาวะทางปัญญาและจิตวิญญาณในสถานที่ทำงานล้วนมีอิทธิพลที่สำคัญต่อการทำงาน ตั้งแต่ในระดับปัจเจกบุคคล คนทำงาน ผู้บริหาร ไปจนถึงระดับองค์การและยังส่งผลลัพธ์ไปถึงสังคมไทยโดยรวม การจะทำงานให้บรรลุเป้าหมายให้สัมฤทธิ์ผลสูงสุดและเกิดความผาสุกร่วมกันในที่สถานที่ทำงาน การมีสุขภาวะทางปัญญาและจิตวิญญาณหรือการตระหนักรู้เท่าทันในตนเองจึงเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญ รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาโครงสร้างความสัมพันธ์ระหว่างการมีสุขภาวะทางปัญญาและจิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน พร้อมทั้งได้นำผลของการศึกษามาวิเคราะห์ให้เกิดเป็นแนวทางการสร้างการตระหนักรู้ในตัวบุคคลให้เกิดทัศนคติที่ดี มีจิตใจที่สมบูรณ์  เพื่อการดำเนินชีวิตให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงในสังคมและช่วยกันเป็นแรงขับเคลื่อนสังคมไทยไปสู่สังคมที่มีคุณภาพ

สุขภาวะทางปัญญาหรือการมีจิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน คือ ตัวช่วยสำคัญที่มีอิทธิพลในการพัฒนาปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานภายในองค์การหรือการพัฒนาตัวบุคลากรในสถานที่ทำงาน ซึ่งปัจจัยสำคัญที่จะส่งเสริมการทำงานก็คือ ความฉลาดทางอารมณ์ ความคิดสร้างสรรค์ ความสัมพันธ์ทางบวก การเห็นคุณค่าในตนเองและภาวะผู้นำ โดยปัจจัยเหล่านี้จะส่งเสริมหรือส่งผลกระทบต่อการทำงานในองค์รวม องค์การที่สนับสนุนสุขภาวะทางปัญญาและจิตวิญญาณในสถานที่ทำงานจะเป็นองค์การที่ตระหนักรู้ว่าผู้คนไม่ใช่เครื่องจักร แต่เป็นมนุษย์ที่แสวงหาความหมายและเป้าหมายในการทำงาน รวมถึงความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งในองค์การ หลักสูตรและคู่มือการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาและจิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน จัดทำขึ้นสำหรับผู้ที่สนใจหรือไม่เคยมีความคุ้นเคยในเรื่องนี้มาก่อน เพื่อนำไปปรับใช้พัฒนาให้เกิดแนวคิดเชิงบวกในการทำงานและการเปลี่ยนแปลงการทำงานภายในองค์การให้มีประสิทธิผล

คู่มืออบรมการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาหรือจิตวิญญาณในสถานที่ทำงานเป็นคู่มือที่ได้ผ่านการศึกษาวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูล จนกลายมาเป็นหลักสูตรที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นคู่มืออบรมการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาในสถานที่ทำงานต่างๆ ได้ เพราะการมีสุขภาวะทางปัญญาหรือจิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน คือ สิ่งที่สำคัญที่สุดต่อองค์การแห่งการเรียนรู้ เพื่อการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก สร้างความเชื่อมโยงและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีให้เกิดขึ้นภายในองค์การ หลายคนที่ได้เข้ารับการอบรมเรื่องสุขภาวะทางปัญญาและการมีจิตวิญญาณในสถานที่ทำงานพบว่ามีความพึงพอใจในการทำงานและความผาสุกทางจิตเพิ่มขึ้น มีการตระหนักรู้ถึงตนเอง มองโลกในแง่บวกและมีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น ซึ่งยังรวมไปถึงมีการเชื่อมโยงกับธรรมชาติมากขึ้น 

การให้ที่แท้จริงไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่การให้วัตถุสิ่งของเสมอไป เวลา แรงกาย ทักษะความรู้ ความสามารถความรัก ความเมตตา หรือแม้แต่ รอยยิ้ม ก็นับว่าเป็นการให้ที่สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับสังคมและตัวเราได้ เพียงแค่เรามีจิตอาสาที่ปรารถนาดีไม่นิ่งดูดายต่อสังคมหรือความทุกข์ยากของคนอื่นและพร้อมที่จะสละแรงกายแรงใจใช้สิ่งที่ตัวเองมีเข้าไปแบ่งปันให้กับสังคม นอกจากเราจะได้ช่วยเหลือและสร้างความสุขให้กับสังคมแล้วสิ่งที่เราจะได้รับ คือ การเรียนรู้ที่จะพัฒนาตัวเองไปพร้อมๆ กับการรู้จักกับความสุขที่เรียบง่าย หัวใจอาสาคู่มือสร้างสุขในงานอาสา หนังสือเล่มนี้จะนำเราไปเปิดประสบการณ์ในมุมมองใหม่ๆ ที่มีคุณค่าที่เราจะได้รับในงานอาสาช่วยเหลือสังคม

ท่ามกลางโลกอันผันผวน มีขึ้นมีลง มีเรื่องวุ่นวายที่เข้ามากระทบจิตใจของเราตลอดเวลา ทุกคนต่างดิ้นรนไขว่คว้าหาความสุขมาเติมเต็มช่องว่างภายใน ซึ่งความสุขที่เราหามาได้นั้นก็ล้วนแต่เป็นความสุขที่เบี่ยงเบนความทุกข์ได้เพียงแค่ชั่วครู่เท่านั้น ไม่ใช่ความสุขที่แท้จริง จึงไม่น่าแปลกใจที่เราจะมีความรู้สึก “เป็นสุข” ได้เพียงแค่ครู่เดียว ทั้งๆ ที่เรากลับใช้เวลาวิ่งตามความสุขเหล่านี้กันแทบจะทั้งชีวิต การสร้างสุขภาวะทางปัญญาเพื่อให้เกิดการตื่นรู้และรู้เท่าทันตนเองและความไม่แน่นอนของโลก จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นที่จะช่วยเรารับมือกับโลกยุคนี้ หนังสือเรื่อง “ปัญญาความสุข ในโลกอันผันผวน” บทเรียนแห่งความสำเร็จจากภารกิจสร้างสังคมสุขภาวะด้วยการขับเคลื่อนงานสุขภาวะทางปัญญา หนังสือเล่มนี้จะพาเราไปค้นพบความหมายของสุขภาวะทางปัญญาและนอกจากจะทำให้เราเข้าใจว่าทำไมเราถึงต้องการสุขภาวะทางปัญญาแล้ว ยังทำให้เรารู้อีกว่าที่จริงแล้วความสุขที่แท้จริงนั้นอยู่ใกล้กว่าที่เราคิด

ในแต่ละวันเราทำบุญแบบไหนกันบ้าง คลิปวิดีโอ “ฉลาดทำบุญ” โครงการปันกันอิ่ม โครงการดีๆ ที่ทำให้เราได้เห็นอีกมุมหนึ่งของสังคมที่มีน้ำใจและเต็มใจที่จะแบ่งปันความสุขให้ผู้อื่นเพื่อบรรเทาทุกข์ โดยมีทั้งร้านอาหารและร้านน้ำที่มองเห็นว่าการแบ่งปัน คือ การทำบุญรูปแบบหนึ่งและสนใจเข้าร่วมโครงการ เพราะได้ทั้งทำบุญและได้ความสุขใจเมื่อเห็นผู้อื่นอิ่มท้อง พร้อมทั้งได้เชิญชวนร้านค้าต่างๆ ให้เข้าร่วมโครงการ เพื่อสร้างสังคมแห่งการแบ่งปัน เพราะการให้เป็นพื้นฐานสำคัญที่ทำให้สังคมมีความสุข

เมื่อเรานึกถึงการทำบุญเรามักจะนึกถึงแต่การให้ทานโดยเฉพาะการเข้าวัดทำบุญกับพระสงฆ์ ทว่าการทำบุญนั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับการสละทรัพย์เท่านั้น แต่การสละเวลาและแรงกายในการช่วยเหลือผู้อื่นหรือสัตว์ที่เจ็บป่วยก็นับเป็นการทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาเช่นกัน คลิปเสียง มุมมองแนวคิดเรื่อง บุญ กับ จิตอาสา โดย พระอาจารย์ ไพศาล วิสาโล  ซึ่งพระอาจารย์ไพศาลได้ให้มุมมองเกี่ยวกับการทำบุญไว้ว่า เพียงแค่เรามีจิตที่อาสาเราก็สามารถทำบุญหรือช่วยเหลือผู้อื่นได้ การทำบุญที่ถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนานั้นคือการทำบุญที่ให้ทั้งประโยชน์ตนและประโยชน์ท่านและนำมาซึ่งความปิติที่ได้บรรเทาทุกข์ให้แก่ผู้อื่น รวมทั้งเกิดปัญญาแก่ผู้ให้เพราะผู้ให้จะรู้สึกว่ามีอัตตาตัวตนที่น้อยลง

ชุมชนกรุณา ลำปาง เกิดจากการรวมตัวของจิตอาสาหลากหลายสาขาอาชีพและความถนัด มาร่วมสร้างสรรค์กิจกรรมเพื่อผู้ป่วยและญาติ ไม่ว่าจะเป็นการประดิษฐ์สิ่งของ เล่านิทาน ปลูกไม้ประดับ หรือกระบวนการพูดคุยผ่านเกมไพ่ เพื่อคลายทุกข์ ความกังวลใจของผู้ป่วยและญาติ กลุ่มก้อนจิตอาสาที่รวมตัวกันสร้างสรรค์งาน เป็นชุมชนกรุณาที่เกื้อกูลกันด้วยการลงมือทำ สู่การดูแลผู้ป่วยและความสูญเสียในชุมชนอย่างเข้มแข็งและมีส่วนร่วม ติดตามการทำงานของชุมชนกรุณาขะไจ๋ ได้ที่ http://facebook.com/compassioncommuni... วีดีโอชุดนี้ เป็นหนึ่งในวีดีโอซีรีย์เพื่อการขับเคลื่อนชุมชนกรุณา Compassionate Communities สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ผลิตโดย ATMOSFILM PRODUCTION

เมื่อพระภิกษุป่วยระยะท้าย ปัญหาหนึ่งที่ท่านพบบ่อยๆ คือ วัดหลายแห่งไม่มีพระพร้อมเป็นผู้ดูแล พระภิกษุหลายรูปไม่ได้รับการดูแลที่ดีเท่าที่ควร มิฉะนั้นอาจต้องพักที่โรงพยาบาล ซึ่งอาจไม่ใช่ที่ที่ดีที่สุดในการอยู่ในสมณเพศ​ มิฉะนั้นอาจต้องกลับบ้านให้ญาติดูแล ซึ่งเสี่ยงต่อการผิดพระวินัย พระภิกษุหลายรูปจึงอาจต้องลาสิกขาเพียงเพราะป่วยเรื้อรังหรือระยะท้าย ไม่สามารถละสังขารได้ในผ้ากาสาวพัตร สันติภาวัน สถานพำนักพระภิกษุอาพาธระยะท้ายจึงเกิดขึ้น โดยมีพระสงฆ์และทีมจิตอาสาช่วยผู้ดูแลอำนวยความสะดวก เพื่อให้ท่านได้ใช้ชีวิตช่วงท้ายพิจารณาความเป็นจริงของชีวิต และละสังขารอย่างสงบ ตามอุดมคติของพระพุทธศาสนา วีดีโอชุดนี้ เป็นหนึ่งในวีดีโอซีรีย์เพื่อการขับเคลื่อนชุมชนกรุณา Compassionate Communities สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) ผลิตโดย ATMOSFILM PRODUCTION"

โครงการเพื่อผู้สูงอายุก่อตั้งขึ้นจากการร่วมแรงร่วมใจของกลุ่มคนจิตอาสากลุ่มเล็กๆ ที่สนใจปัญหาของผู้สูงอายุในสังคมไทย และสนับสนุนให้เกิดงานพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในรูปแบบต่างๆ อย่างมีส่วนร่วม เป็นรูปธรรมและมีความยั่งยืน ในสังคมที่เอื้ออาทรภายใต้แนวคิด “สูงวัยอย่างสง่างาม เจ็บอย่างสบาย จากไปอย่างสงบ” โดยดำเนินธุรกิจเพื่อสังคม-ร้านคุณตาคุณยาย เพื่อสร้างความยั่งยืนในการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง โดยดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ดังนี้ งานส่งเสริมผู้สูงอายุ อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน กองทุนอุ่นใจ งานส่งเสริมรายได้ ศูนย์เพลินวัย ติดตามร้านคุณตาคุณยายได้ที่ http://foroldy.com "วีดีโอชุดนี้ เป็นหนึ่งในวีดีโอซีรีย์เพื่อการขับเคลื่อนชุมชนกรุณา Compassionate Communities สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) ผลิตโดย ATMOSFILM PRODUCTION"