การสร้างความฉลาดในยุคนี้ ไม่ใช่มีแค่ IQ หรือ EQ อีกต่อไป แต่พลเมืองในยุคสื่อสารออนไลน์หรือยุคดิจิทัลนี้ จำเป็นต้องมีความฉลาดอีก 1 ตัว นั่นคือ DQ หรือ Digital Intelligence ซึ่งประกอบด้วย 8 คุณลักษณะสำคัญที่ได้รับการกำหนดและยอมรับในระดับสากล ทั้ง 8 คุณลักษณะของ DQ นี้ นอกจากจะทำให้ตัวเราปลอดภัยไม่ตกเป็นเหยื่อมิจฉาชีพในโลกอินเทอร์เน็ตแล้ว ยังจะทำให้เราไม่ไปละเมิดสิทธิ์ หรือทำร้ายคนอื่นในโลกออนไลน์ทั้งโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจ เพื่อให้เกิดสังคมดิจิทัลที่มีคุณภาพ    

  เราทุกคนรู้ดีว่าเรามีสิทธิเสรีภาพในการพูดอะไรก็ได้หรือที่เรียกว่า Free Speech แต่ในสิทธิเสรีภาพที่เรามี เราก็ต้องรับผิดชอบในผลที่ตามมาจากคำพูดของเราด้วย โดยเฉพาะในโลกออนไลน์ การมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ทำให้บางครั้งเราอาจเผลอไผลใช้คำพูดของเราทำร้าย แบ่งแยกความแตกต่าง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องศาสนา เชื้อชาติ สีผิว เพศสภาพ ฯลฯ จนลุกลามกลายเป็นการแบ่งพวกแบ่งฝ่าย ผลิตซ้ำความเกลียดชัง สร้างผลร้ายลุกลามไปทั่วทั้งโลกออนไลน์และสังคมในความเป็นจริง สิ่งเหล่านี้คือ Hate Speech ในโลกออนไลน์ การติดอาวุธรู้เท่าทันสื่อ ไม่สร้าง Hate Speech เรียนรู้ที่จะเข้าใจความแตกต่างระหว่างบุคคลทั้งในโลกจริงหรือโลกออนไลน์ คือหน้าที่พลเมืองที่มีคุณภาพและก่อให้เกิดสังคมที่มีคุณภาพต่อไป

บทสัมภาษณ์ โตมร อภิวันทนากร กลุ่มมานีมานะ  ผู้ทำงานขับเคลื่อนประเด็นเรื่องเพศและการรู้เท่าทันสื่อ  

บทสัมภาษณ์ในมุมมองของ คุณครูนำโชค อุ่นเวียง ครูวิชาสังคมศึกษา โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ในประเด็นเรื่อง LGBT หรือ ความหลากหลายทางเพศ กับคนทางการศึกษาต่อการสร้างตัวตนในโลกออนไลน์ ที่ปัจจุบันคนในกลุ่ม LGBT ได้รับการยอมรับทั้งทางอัตลักษณ์ ตัวตน ความสามารถและบทบาทหน้าที่ทางสังคมในแง่มุมที่หลากหลายมากขึ้น

สังคมในยุคดิจิทัล มีความรวดเร็วในการรับรู้ข่าวสาร แสดงความคิดเห็น และสร้างสื่อนำเสนอบนโลกออนไลน์อย่างมาก ทำให้ผลกระทบของ DF ไม่ได้เพียงกระทบแค่ในวงจำกัดเท่านั้น แต่ยังสามารถแชร์ข้อมูลไปสู่สังคมได้ง่าย สังคมที่มีความระมัดระวังในการใช้สื่อดิจิทัล จะตระหนักเสมอว่า เมื่อใดที่มีการสร้างสื่อ หรือโพสต์ข้อความใดๆ เป็นการนำเสนอความคิดสู่สาธารณะ ย่อมหมายถึงผลกระทบที่จะตามมาต่อสังคมและผู้คน

เวลาไปท่องเที่ยวพักผ่อน ที่โรงแรมมีกิจกรรมสนุก ๆ ให้เราทำหลายอย่าง เรามารู้จักคำศัพท์ในหมวดที่เกี่ยวกับสิ่งอำนวยความสะดวกและบริการในโรงแรมกันกับพี่หลุยส์และพี่ลูกเจี๊ยบกันดีกว่า ครั้งหน้าเมื่อไปถึงโรงแรม น้อง ๆ จะได้อ่านป้ายภาษาอังกฤษของโรงแรมออก ทีนี้ก็จะสามารถใช้สิ่งอำนวยความสะดวกและบริการของโรงแรมกันได้อย่างเต็มที่และสนุกไปเลย

การดูดวง ใบ้หวย เป็นสิ่งที่อยู่กับสังคมไทยมานาน กระบวนการสร้างสื่อในการดูดวงและใบ้หวย เน้นการโน้มน้าวใจที่เกินจริง มีการยัดเยียด อ้างถึงบุญกรรม และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นกลยุทธ์ให้ลูกค้าหลงเชื่อ

ก่อนตัดสินใจเข้าคลินิกและสถานเสริมความงามให้ถามตนเองก่อนว่าคุ้มไหม เพราะกลยุทธ์การโฆษณามักใช้คนสวยคนหล่อมาดึงดูดใจ นำภาพลักษณ์ก่อนหลังใช้บริการมาเปรียบเทียบ จำไว้ว่าคนเราแต่ละคนไม่เหมือนกัน และกฎหมายห้ามแพทย์มาโฆษณา ดังนั้นอย่าหลงเชื่อว่า “ภายใต้การดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ”

รายการครัวหลังเขา รายการนำเสนอคุณค่าอาหารชาติพันธุ์และชนเผ่าพื้นเมือง เพื่อการอยู่พอดี กินพอดี เพื่อสุขภาวะที่ยั่งยืน ตอนนี้พาไปรู้จักชาวเมี่ยน ผ่านการนำเสนอเอกลักษณ์ของชนเผ่าโดยเครือข่ายชุมชนบ้านโป่งป่าแขม อ.แม่จัน จ.เชียงราย ชนเผ่าเมี่ยนเป็นชนเผ่าที่อพยพมาจากประเทศจีน มีเอกลักษณ์การแต่งกายที่งดงาม นอกจากนี้ยังมีอาหารชนเผ่าเมนูเด็ดคือ หมูห่อใบกาแฟ ที่ประยุกต์เอาใบกาแฟที่เป็นพืชปลูกเลี้ยงชีพมาปรุงเป็นอาหารแสนอร่อย รับประทานกับผักต่าง ๆ เกิดเป็นความมั่นคงทางอาหารและสุขภาพของชุมชน

คลิปวิดีโอในโครงการปิ๊งส์ 'อย่าปล่อยให้เหล้ามาลวงเรา' กระตุกแนวคิดความเชื่อผิด ๆ กับความจริงของการดื่มเหล้าที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ เปรียบเทียบความเชื่อหลงผิดและความจริงจากการดื่มเหล้าอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน

สื่ออินโฟกราฟิก นำเสนอข้อมูลการพัฒนาพลเมืองให้รู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศและดิจิทัล (MIDL) ให้ประชาชนแต่ละช่วงวัยที่มีความแตกต่างกัน โดยแบ่งพลเมืองเป็น 5 กลุ่มอายุ คือ 1-5 ปี 6-12 ปี 13-18 ปี 18-25 ปี และ 25 ปีขึ้นไป โดยแบ่งการพัฒนาเป็น 3 ด้านสำคัญคือ คุณลักษณะ ความรู้ และทักษะ เพื่อเป็นแนวทางและกรอบแนวคิดสำหรับผู้ทำงานด้านความรู้เท่าทันสื่อได้นำไปประยุกต์ใช้ต่อไป

ใจดีสู้สื่อ ตอน ประกาศศักดาหน้าสื่อ นำเสนอประเด็นความรุนแรงผ่านสื่อทั้งออฟไลน์และออนไลน์ เจาะลึกถึงเหตุผลทำไมถึงต้องปลดปล่อยความรุนแรง ทั้งภาพ ตัวอักษร เหตุการณ์ทำร้ายกันผ่านหน้าจอสื่อโซเชียล ด้วยความไม่รู้เท่าทันทั้งสื่อและอารมณ์ ทำให้เยาวชนส่วนหนึ่งกลายเป็นผู้ผลิตสื่อรุนแรง ลอกเลียนแบบ และส่งผลร้ายต่อเยาวชนด้วยกันเอง ทั้งหมดล้วนเกิดด้วยความรู้ไม่เท่าทัน