n/a

งานวิจัยถอดบทเรียนการพัฒนาครูผู้นำด้านการเรียนรู้และการเปลี่ยนแปลงสังคม ภายใต้ “โครงการผู้นำแห่งอนาคต” เพื่อศึกษาประสบการณ์ แนวคิด ความเชื่อ แรงบันดาลใจของกลุ่มคนหรือองค์กรที่ทำงานด้านการพัฒนาครู ซึ่งเป็นกลุ่มที่มุ่งผลักดันให้เกิด “ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง” หรือครูยุคใหม่ที่มีสมรรถนะ มีความสามารถในการสร้างสรรค์กระบวนการเรียนรู้แบบใหม่ๆ และเป็นกำลังขับเคลื่อนทางสังคมในการสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืนบนฐานสุขภาวะทางปัญญา เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความรู้และทักษะความพร้อมในการดำรงชีวิตให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงในสังคม

การถอดบทเรียนการทำงานชุมชนร่วมกันของคนในจังหวัดพังงามากว่า 20 ปี หนังสือเล่มนี้จะทำให้เห็นถึง "การล้มลุกคลุกคลาน จุดแข็ง จุดอ่อน หรือแนวทางการทำงานของชุมชน" เพื่อให้ผู้อ่านไม่ทำพลาดซ้ำ "พังงาแห่งความสุข" ไม่ใช่ตัวอย่างความสำเร็จ แต่คือตัวอย่างการ "เริ่มต้นนับหนึ่ง" เป็นอีกกรณีศึกษาหนึ่งให้ผู้เกี่ยวข้องได้ทบทวน ทั้งส่วนชุมชน ประชาสังคม หน่วยงานสนับสนุนต่าง ๆ รวมถึงผู้ที่ทำงานเพื่อสังคมในบริบทอื่น ๆ เพื่อนำข้อคิดไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของตนเองต่อไป  

ปัญหาการเมือง ปัญหาคอร์รัปชั่น การเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคม ล้วนเป็นสนิมที่กัดกร่อนบ้านเมือง เราก็ได้แต่หวังว่าจะมี “ผู้นำ” ที่ดีมาแก้ไขปัญหาเหล่านี้ งานวิจัยเล่มนี้ เป็นการศึกษาวิเคราะห์ภาวะผู้นำในปรัชญาตะวันออกจาก 5 ปราชญ์ คือ ขงจื่อ เหล่าจื่อ จวงจื่อ  หานเฟยจื่อ และพระพุทธเจ้า กับ 4 สำนัก คือ สำนักขงจื่อ สำนักเต๋า สำนักมั่วจือ ฝ่ายจยา (นิตินิยม)  เพื่อนำเสนอมุมมองการเป็นภาวะผู้นำที่ดี ซึ่งต้องมีหลักคุณธรรม ให้ความเสมอภาคและเสรีภาพกับประชาชน ลดความเหลื่อมล้ำทางชนชั้น และต้องมีกฎกติกาในการส่งเสริมคนดี

หนังสือจุดนัดพบบนเส้นขนาน  เป็นการถอดบทเรียนกระบวนการทำงานยกระดับและพัฒนาศักยภาพการเปลี่ยนแปลงในพื้นที่ 4 แห่ง คือ มูลนิธิบ้านครูน้ำ จ.เชียงราย, ชุมชนวัฒนธรรมไทยเบิ้งโคกสลุง จ. ลพบุรี, เครือข่ายขอนแก่นนิวสปิริต จ.ขอนแก่น  และเครือข่ายสภาพลเมืองพังงาแห่งสุข จ.พังงา โดยเน้นการประสานร่วมพลังระหว่างชาวบ้าน ชุมชน  และการประกอบการสังคม โดยการเรียนรู้นี้สะท้อนให้เห็นว่าในสังคมยุคนี้  เราไม่ได้ต้องการผู้นำแบบพระเอกขี่ม้าขาว ที่ฉายเดี่ยว  แต่สังคมกำลังต้องการผู้นำที่มีวุฒิทางปัญญา  สามารถหลอมรวมสภาวะการนำและการขับเคลื่อนสังคมสู่สังคมอารยะ หรือการมีคุณค่า และสามารถอยู่รอดได้อย่างยั่งยืนในสังคมแห่งทุน หรือมูลค่า ได้อย่างมีสมดุล

“ครู”  คือบุคคลสำคัญในการขับเคลื่อนระบบการศึกษาไทยให้มีคุณภาพ เพื่อมาวางนรากฐานที่มั่นคงให้กับประเทศชาติ ครูเพียงหนึ่งคนสามารถสร้างและพัฒนาเด็กให้เติบโตเป็นพลเมืองที่ดีของสังคมเพื่อมาพัฒนาประเทศชาติได้มากมาย หนังสือครูปล่อยแสง ครูบันดาลใจ จุดไฟเรียนรู้ เป็นการถอดบทเรียนการสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญาให้กับครู ตามโครงการผู้นำแห่งอนาคต ของ สสส. ร่วมกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้มีความเชี่ยวชาญทางวิชาการ ขณะเดียวกันก็มีความอิ่มเอม เบิกบานในอาชีพครูได้อย่างภาคภูมิ

หนังสือรวมบทความวิจัย 4 เรื่องในโครงการผู้นำแห่งอนาคต บทเรียนจากปรัชญาตะวันออก โครงการวิจัยนี้พัฒนาขึ้นจากการเล็งเห็นว่าสังคมไทยยังขาดองค์ความรู้เกี่ยวกับภาวะผู้นำในปรัชญาตะวันออก ที่ศึกษาภาวะผู้นำจากประเด็นการจัดการโลกแห่งวัตถุหรือทรัพย์สินผ่านมุมมองปรัชญาขงจื่อ ปรัชญาสำนักเต๋า สำนักนิตินิยมจีนและพุทธปรัชญา  

หนังสือเล่มนี้ เรียบเรียงมาจากการสรุปสาระสำคัญจากการอบรมเชิงปฏิบัติการภาวะการนำเพื่อการข้ามพ้น (Leadership for Transcendence)  ซึ่งออกแบบหลักสูตรโดย  คุณวิกรัม ภัฏฏ์ ผู้ร่วมก่อตั้งองค์กรเครือข่าย Leadership that Works ในประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นองค์กรที่มุ่งทำงานด้านการพัฒนาศักยภาพของผู้นำและผู้บริหารในองค์กรต่าง ๆ  มุ่งเน้นการให้ผู้นำกลับมาเชื่อมโยงกับปัญญาภายใน เท่าทันเสียงตัดสิน ฝึกฝนการเปิดรับญาณทัศนะ รับฟังเสียงภายในที่นำทางไปสู่เป้าประสงค์แห่งชีวิต ร่วมค้นหาเส้นทางการเรียนรู้และเติบโตใน “ขอบ” หรือพื้นที่ระหว่างความรู้ และไม่รู้  

Intrapreneur for Change 4 เพื่อนร่วมทางสร้างการเปลี่ยนแปลง เป็น E-Magazine ที่เกาะติดชีวิต 4 Intrapreneur ใน 4 พื้นที่ คือ องค์กรขอนแก่นนิวสปิริต  จ.ขอนแก่น, สถาบันไทยเบิ้งโคกสลุงเพื่อการพัฒนา จ.ลพบุรี, สมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุข จ.พังงา และมูลนิธิบ้านครูน้ำ จ.เชียงราย เพื่อถอดบทเรียนการทำงานของ 4 Intrapreneur  ที่ร่วมเดินบนเส้นทางการเปลี่ยนแปลงด้วยพลังสร้างสรรค์ เน้นการทำงานกับชาวบ้านและชุมชน พร้อมขับเคลื่อนภาคชุมชน สังคม และธุรกิจเพื่อสังคม สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน มีสุขภาวะที่ดีทั้ง กาย ใจ และปัญญา

หนังสือ Intrapreneur for Change: ย่างก้าวการเดินทาง ร่วมสร้างความเปลี่ยนแปลง เป็นการถ่ายทอดเรื่องราว ประสบการณ์ และการเรียนรู้ในแง่มุมต่าง ๆ ของ Intrapreneur หรือคนตัวเล็กหัวใจใหญ่  จาก 4 พื้นที่ ได้แก่ จังหวัดลพบุรี เชียงราย ขอนแก่น และพังงา ซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่ที่มีจิตอาสาและมองเห็นโอกาสในการสร้างการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ความรู้และประสบการณ์ของพวกเขาที่ได้ร่วมทำงานกับผู้นำในพื้นที่ครั้งนี้ถูกถ่ายทอดออกมาผ่านวิธีการเขียนเชิงเรื่องเล่า โดยภารกิจการเปลี่ยนแปลงเมืองและชุมชนนั้น ขับเคลื่อนเพื่อให้เกิดการสร้างเสริมด้านสุขภาวะทางปัญญา และก่อให้นวัตกรรมทางสังคม ภายใต้การนำ ‘โครงการผู้นำแห่งอนาคต’ ที่ได้รับกรสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

ในยุคของการสื่อสารดิจิทัล เครื่องมือการสื่อสารอย่างสมาร์ทโฟน และแท็บเล็ตกลายเป็นของคู่กายของผู้สูงวัย ในยามที่ลูกหลานไม่อยู่ไปทำงานหรือเรียนหนังสือ ผู้สูงวัยจะเข้าถึงสื่อออนไลน์มากขึ้น ซึ่งก็มีทั้งข้อดี คือ เป็นช่องทางการสื่อสารที่ได้พบเพื่อนเก่า เพื่อนใหม่ให้คลายเหงา มีข่าวสารกิจกรรมต่าง ๆ ให้รับรู้และเข้าร่วม  แต่ก็แฝงไว้ด้วยข้อเสีย เพราะเป็นความเสี่ยงที่มิจฉาชีพจะใช้เป็นช่องทางในการหลอกลวงผู้สูงวัยได้ ดังนั้นจำเป็นที่ผู้สูงวัยต้องเรียนรู้ และเท่าทันสื่อยุคใหม่

 เมื่อกระแสการผลิตและการรับชมสื่อในยุคปัจจุบันเปลี่ยนไป จากสื่อดั้งเดิมในกระแสหลักอย่างวิทยุ โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ นิตยสารต่าง ๆ  ได้เกิดการหลอมรวมเป็นสื่อออนไลน์ที่เข้าถึงผู้รับชมได้ทุกที่ ทุกเวลา  ผู้สูงอายุจำเป็นต้องเรียนรู้และปรับตัว เพื่อนำเทคโนโลยีในการสื่อสารยุคดิจิทัลมาเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายทางภูมิปัญญา ศิลปะวัฒนธรรม เพื่อสร้างศักยภาพให้กับตนเอง