แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ

เรื่อง : Welcome HIV ยินดีที่ได้รู้จัก ประเด็น : สุขภาวะในชุมชน ผลงานจาก : ทีม L.I.2T จากสถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ สมาชิก : นางสาวกริสรินทร์ บุญรวิวัฒน์ นางสาวแพรวา คงฟัก นางสาวกัญญา เบี้ยเลี่ยม ผลิตสื่อของนักสื่อสารสร้างสรรค์ ภายใต้โครงการ “สื่อเป็นโรงเรียนของสังคม” @MediaAsSocialSchool

เสียงฉึกกะฉัก...ฉึกกะฉัก...ของรถไฟดังขึ้นครั้งแรกในชุมชน “ท่าพระ” หนึ่งใน 18 ตำบลของอำเภอเมืองขอนแก่น จากชุมชนเล็กๆ ที่มีผู้คนอาศัยอยู่เพียง 2 – 3 ครอบครัว เริ่มมีจำนวนมากขึ้น ซึ่งไม่ได้มีแค่คนไทยแต่ยังมีคนจีนแผ่นดินใหญ่ที่หอบเสื่อผืนหมอนใบ มาตั้งหลักปักฐานบนแผ่นดินนี้ เกิดเป็นชุมชนที่มีขนาดใหญ่ขึ้น มีตลาดสถานีรถไฟที่พ่อค้าแม่ขายได้นำสินค้ามาจำหน่าย แม้จะเป็น “ตลาดแบกะดิน” หรือตลาดที่ขายของบนพื้น แต่ตลาดแห่งเดียวกันนี้ก็นับว่าเป็นศูนย์กลางทางการค้า เพราะนอกจากชาวท่าพระแล้วยังมีชาวบ้านจากอำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม และใกล้เคียง บ้างเดินเท้า บ้างนั่งเกวียนเพื่อนำ “ของป่า” มาขายให้คนท่าพระและพ่อค้าคนกลางที่จะนำสินค้าเหล่านั้นไปขายในกรุงเทพมหานคร รายได้จากการขายของป่าก็นำมาซื้อข้าวของกลับไปขายต่อให้คนในหมู่บ้านซึ่งอยู่ห่างไกลออกไป วิธีนี้ช่วยให้ชาวโกสุมพิสัยและใกล้เคียงไม่ต้องเดินทางไปไกลถึงในตัวจังหวัดขอนแก่นเพราะมีแม่น้ำชีขวางกั้นการสัญจรค่อนข้างลำบาก สำหรับ “ของป่า” ที่ว่านั้น ชาวท่าพระผู้เป็นบุคคลอาวุโสได้บอกเล่าให้ฟังว่า ของป่าเป็นสินค้าชาวบ้านนิยมขาย ได้แก่ มะขามเปียก ครั่ง นุ่น ปอ ข้าว เศรษฐกิจท่าพระในขณะนั้นจึงคึกคักมาก ทำให้บริเวณใกล้เคียงสถานีรถไฟมีการปลูกสร้างบ้านเรือนมากขึ้น

สื่อภาพโปสเตอร์ชิ้นนี้ เป็นผลงานของนางสาวประภัสสร ขันปัญญา วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ (SBAC) จ.ปทุมธานี ได้รับรางวัลที่ 2 จากโครงการประกวดสื่อสร้างสรรค์โครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดี ทำได้ทุกวัน เร่ิมต้นวันนี้' สะท้อนแนวคิดว่าเราทุกคนต่างเป็นฮีโร่ได้ด้วยการทำความดีที่เริ่มต้นง่าย ๆ ใกล้ตัว

สื่อภาพโปสเตอร์ผลงานสื่อสร้างสรรค์โดยทีม Greentea จากมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้รับรางวัลที่ 3 ประเภทสื่อโปสเตอร์ จากโครงการประกวดสื่อสร้างสรรค์ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน:ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' ตัวชิ้นงานนำเสนอแนวคิดว่าการทำดีนั้นสามารถทำได้ทุกวัน โดยไม่ต้องรอ ผ่านสัญลักษณ์กิจกรรมต่าง ๆ บนปฏิทิน ไม่ว่าจะเป็นการปลูกต้นไม้ กวาดขยะ แม้จะเป็นเรื่องเล็ก ๆ แต่เป็นความดีใกล้ตัวที่เราสามารถช่วยกันทำได้ทุกวัน

สื่อโปสเตอร์ผลงานของนายศุภกร บัวลา วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ (SBAC) จ.ปทุมธานี ได้รับรางวัลที่ 1 ประเภทสื่อโปสเตอร์ จากการประกวดสื่อสร้างสรรค์โครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน:ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' ผลงานชิ้นนี้มีแนวคิดสะท้อนอีกแง่มุมหนึ่งของพลังของการแชร์เรื่องราวในโลกออนไลน์ จากความดีเล็ก ๆ ในตัวเรา เมื่อได้แบ่งปันออกไป ก็อาจจะกลายเป็นพลังที่ใหญ่ขึ้น นำไปช่วยชีวิตคนอื่นได้ เหมือนถุงเลือดในภาพ ที่สามารถนำไปช่วยผู้ป่วยได้ต่อไป เปรียบได้เหมือนกับ พลังความดีที่พวกเราแบ่งปันมารวมกัน ความจริงก็ไม่ได้หายไปไหนไกล ท้ายสุด มันก็ย้อนกลับมาหาตัวเรา เป็นประโยชน์กับตัวเราด้วยนั่นเอง

ผลงานภาพยนตร์สั้น Small man นี้เป็นผลงานของเยาวชนทีม Matchstick Production จาก วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้รับรางวัลที่ 3 จากการประกวดสื่อสร้างสรรค์ประเภทภาพยนตร์สั้นโครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' ภาพยนตร์เรื่องนี้หยิบเอาความฝันของเด็กผู้ชายเกือบทุกคนบนโลก ที่ครั้งหนึ่งต้องเคยฝันอยากเป็น Superhero ผ่านการเดินเรื่องโดยตัวละครหลัก 'ด.ช.เล็ก' ที่เชื่อมั่นว่าตัวเขาเองมีพลังดั่ง Superhero และด้วยความเชื่อนี้เอง ได้พาให้เล็กต้องไปพบเจอกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ท้าทายและสั่นคลอนความเชื่อมั่นในพลังของตัวเองจนเกือบถอดใจ แต่แล้วท้ายสุด เล็กก็ได้คำตอบให้กับตัวเองว่า แท้จริงแล้วพลังเล็ก ๆ ของเขานั้นมีคุณค่าและมีความหมายอย่างไร

ภาพยนตร์สั้นเรื่องสมุดบันทึกความดีของจ่อย เป็นผลงานของน้อง ๆ เยาวชนทีม MAB48 มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ได้รับรางวัลที่ 2 จากการประกวดสื่อสร้างสรรค์ประเภทภาพยนตร์สั้นจากโครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดี ทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' โดยภาพยนตร์เรื่องนี้ตั้งคำถามถึงความหมายของความดีผ่านเหตุการณ์ของตัวละครหลักคือ ด.ช.จ่อย ที่ได้รับมอบหมายจากคุณครูให้ต้องทำสมุดบันทึกความดี แต่ด้วยชีวิตประจำวันที่จ่อยต้องช่วยแม่ขายก๋วยเตี๋ยวทุกวัน ไปโรงเรียนสาย ทำการบ้านสมุดบันทึกความดีไม่ทัน จ่อยจึงถูกสถานการณ์บีบคั้นว่าจะไม่ได้เลื่อนชั้น ในขณะที่เพื่อน ๆ ที่ทำความดีในโรงเรียนหรือแม้แต่เขียนบันทึกความดีขึ้นมาด้วยตัวเองกลับผ่านเรื่องนี้ไปได้อย่างสบาย ๆ หนังตั้งคำถามให้คนดูช่วยกันขบคิดว่า สิ่งใดมีความหมายถึงการทำความดีที่แท้จริง? 

ภาพยนตร์สั้นเรื่อง Dancing to the Moon เป็นผลงานของน้องเยาวชนทีม Trive ได้รับรางวัลชนะเลิศจากการประกวดสื่อสร้างสรรค์ประเภทภาพยนตร์สั้นจากโครงการ 'จิตอาสาพลังแผ่นดิน : ทำดีทำได้ทุกวัน เริ่มต้นวันนี้' เนื้อหาของหนังสั้นเรื่องนี้สะท้อนแนวคิดถึงคำว่าจิตอาสาว่ามีความหมายกว้างและใกล้ตัวมากกว่าที่เราเคยคิด แค่ทำสิ่งที่เราชอบ แต่มีความหมายกับใครบางคน ก็เป็นหนึ่งในงานจิตอาสาเช่นเดียวกัน โดยถ่ายทอดแนวคิดผ่านเรื่องราวของเด็กหนุ่มที่รักการเต้นเป็นชีวิตจิตใจ เมื่อชีวิตไม่อาจเดินตามฝันใช้การเต้นเพื่อการประกวดคว้ารางวัลที่ฝันใฝ่ แต่ในอีกด้าน เขากลับเดินไปพบความหมายจากการเต้นครั้งใหม่ ที่ทุกจังหวะคือการต่อเติมความฝันและความสุขให้ใครอีกคนหนึ่ง และสุดท้าย สิ่งที่เขาได้รับก็ยิ่งใหญ่และงดงามกว่าที่รางวัลใด ๆ จะให้ได้

สรุปเรื่องราวของโครงการไอดอลคิดดี สื่อดีมีไอเดีย กับการสร้างนักสื่อสารสร้างสรรค์สุขภาวะภาคใต้ (Creative Communication for Health) พลังของ 30 ทีมคนรุ่นใหม่ที่ใช้พลังสื่อสร้างสรรค์ถ่ายทอดสิ่งดี ๆ สู่สังคมในมิติต่าง ๆ ภายใต้กรอบแนวคิดสื่อเป็นโรงเรียนของสังคม และการสร้างเมือง 3 ดีวิถีสุข 

จากหนังสือที่พ่อมอบให้ในวันคล้ายวันเกิด เมื่อตอนเรียนอยู่ประถมศึกษาปีทื่ 6  หนังสือปกแข็ง สีแดงเข้ม รวบรวมบทเพลงพระราชนิพนธ์ ของในหลวงรัชกาลที่ 9 ได้จุดประกายสร้างแรงบันดาลใจด้านการดนตรีให้ คุณโตมร ศุขปรีชาในวัยเด็ก พัฒนา เติบโต เป็นความประทับใจภายใน  เมื่อนึกถึงหนังสือเล่มนั้น พระปรีชาสามารถด้านการดนตรีของพระองค์ และบทเพลงสายฝน ที่ตนเคยเล่นอิเล็กโทนเมื่อยังเยาว์ ก็จะเกิดความรู้สึก “ยำเยง ยกย่อง ทว่าเต็มตื้น และสดชื่นอย่างยิ่ง”

ท่ามกลางพื้นที่แห่งความขัดแย้ง ความตายเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นง่ายดาย  แต่ไม่อาจทัดทานความเสียสละของคุณหมอชาวต่างชาติที่ทุ่มเทกำลังกายใจเต็มที่ในการช่วยเหลือชีวิตผู้เจ็บป่วย โดยมีความหวังว่าหากโลกนี้มีพระราชาเฉกเช่นในหลวง รัชกาลที่ 9 ความขัดแย้งในดินแดนนี้คงไม่เกิด ...เมื่อเราไม่อาจเปลี่ยนชะตาจึงต้องเรียนรู้ และยอมรับ เช่นเดียวกับวันที่คุณโตมร ศุขปรีชา  ต้องเสียคุณพ่อไปอย่ากระทันหันโดยมิได้กล่าวคำลา ทว่าความสูญเสียที่สำคัญในชีวิตครั้งนั้น กลับเทียบเท่าไม่ได้กับความโศกเศร้าอาดูรของคนไทยทั้งแผ่นดิน  เมื่อในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จสู่สวรรคาลัย

แนวทางคิดในทำงานของในหลวง รัชกาลที่ 9 ที่ว่า  “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” อาจเสมือนคำพูดที่สวยหรู แต่เมื่อคุณเสถียร วิริยะพรรณพงศา ผู้ทำหน้าที่สื่อมวลชน ได้ลงพื้นที่ทำข่าว และมีโอกาสได้พูดคุยกับคุณลุงดิลก ศิริวิลลภ ล่ามประจำพระองค์ในหลวง รัชกาลที่ 9 จึงได้รับรู้เหตุการณ์ที่ในหลวงทรงลงพื้นที่ อ.ตากใบ จ.นราธิวาส ซึ่งเป็นพื้นที่ประสบปัญหาน้ำท่วมขังซ้ำซาก ทำมาหากินลำบาก ในหลวงทรงเข้าถึงชาวบ้านทุกชนชั้น แม้กระทั่งคุณลุงที่ไม่ได้สวมเสื้อ และวิ่งหนีเมื่อเห็นในหลวง  พระองค์ก็มิทรงถือสา และพูดคุยถึงปัญหาต่างๆ อย่างเข้าใจ เพื่อนำมาพัฒนา เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพราชดำริ จ.นราธิวาส ในการบรรเทาทุกข์ให้ประชากรได้มีพื้นที่ทำกินไม่ลำบากอีกต่อไป

แม้จะเกิดมาเป็นผู้บกพร่องทางสายตา  ทว่าพระมหากรุณาธิคุณและพระเมตตาที่มีต่อปวงชนชาวไทยของในหลวง รัชกาลที่ 9 ซึ่งได้ยินได้ฟังผ่านเหตุการณ์ที่ประสบพบเจอด้วยตนเอง  หรือเรื่องเล่าที่รุ่นพี่ ณ โรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพ เล่าสืบต่อกันมา เปรียบเสมือนแสงสว่างกลางใจ ที่ส่องประกายความรัก ความเมตตา และความอ่อนโยนให้เด็ก ๆ และผู้พิการทางสายตาได้ยึดเป็นหลักใจ หลักชัย ในการดำเนินชีวิตก้าวตามรอยเท้าพ่อหลวงของปวงชน

“เป็นครูใช่ไหม? ขอฝากเด็ก ๆ ด้วยนะ ช่วยสอนให้เขาเป็นคนดี”  พระราชดำรัสของในหลวง รัชกาลที่ 9 ที่ครูมิตร ครู กศน. อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย ได้ยึดมั่นในพระราชดำรัสนี้ และเดินตามรอยเท้าพ่อเสมอ ครูมิตร มีโอกาสสอนทั้งเด็กและผู้ใหญ่ชาวเขาชาวดอยได้อ่านออกเขียนได้ เพื่อดำรงชีวิตอย่างไม่ลำบาก วันหนึ่งครูมิตรได้พบลูกศิษย์ ชื่อ อากาโหล ซึ่งเป็นทายาทของปู่ทูแซะ ผู้เฒ่าชาวอาข่าที่สมัยหนุ่มได้ต่อสู้กับกองกำลังขุนส่า เพื่อปกป้องบ้านเกิดไม่ให้ถูกยึดเป็นพื้นที่ผลิตยาเสพติด ในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงทราบเรื่องจึงมาชื่นชม และพระราชทานนามสกุลให้ครอบครัวนี้ว่า พนานุรักษ์ แปลว่า ฝากป่าให้ดูแล เรื่องราวนี้ย้ำเตือนให้ครูมิตรและคนไทยทุกหมู่เหล่า ทั้งชาวไร่ชาวนา ชาวเขาชาวดอย ได้ตระหนักว่าในหลวงทรงห่วงใยพสกนิกรของพระองค์ และฝากฝังให้ทุกคนช่วยกันเป็นหูเป็นตา ดูแลซึ่งกันและกันเสมอ

คุณชมัยภร แสงกระจ่าง ได้ถ่ายทอดความจงรักภักดีต่อในหลวง รัชกาลที่ 9 ตั้งแต่ครั้งผู้เขียนยังวัยเยาว์ ผ่านเรื่องราวอันแสนประทับใจที่เล่าผ่านคุณยาย ว่าพระองค์ทรงเป็นพระราชาที่ต้องกราบไหว้จากหัวใจ ด้วยซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณและพระปรีชาสามารถ ทรงเป็นนักสู้ที่ยิ่งใหญ่ สู้กับความปวดร้าวของชาวไทย สู้กับความยากไร้ของแผ่นดิน โครงการพระราชดำริกว่า 4,000 โครงการ ได้บำบัดทุกข์ บำรุงสุขให้ปวงประชาราษฎร์ในแผ่นดินของพระองค์ให้อยู่เย็นเป็นสุขมาตลอด 60 ปีที่ทรงครองราชย์ และพระองค์ยังทรงงานหนักโดยมิหยุดหย่อน ตราบที่พระวรกายยังแข็งแรง  พระองค์ทรงดูแลทุกข์สุขของพสกนิกรของพระองค์เสมอมา