มูลนิธิชีวิตไท

ถอดบันทึกการสัมมนาวิชาการเรื่องการสูญเสียที่ดินของชาวนาภายใต้ระบบสินเชื่อของสถาบันการเงิน ท่ามกลางสถานการณ์ที่เกษตรกรไทยกว่า 70% ไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตนเอง ส่วนหนึ่งเกิดจากปัญหาการนำที่ดินไปกู้แปลงเป็นทุน หลังจากนั้นไม่สามารถใช้หนี้ได้ ทำให้ที่ดินจำนวนมากหลุดจำนองให้กับธนาคารซึ่งกลายเป็นเจ้าของที่ดินรายใหญ่ของประเทศ การสัมมนาครั้งนี้ สะท้อนแนวคิดจากหลากหลายมิติ ทั้งชาวนา ธนาคาร กรมบังคับคดี ตัวแทนชุมชน ฯลฯ นำสู่การแก้ไขปัญหานี้อย่างรอบคอบและเป็นธรรมสำหรับทุกฝ่าย

ศึกษากรณีการสูญเสียที่ดินของเกษตรกรไทยที่มีที่มาจากปัญหาหนี้นอกระบบ ศึกษาจากกลุ่มเกษตรกร จ.อ่างทอง วัตถุประสงค์ของงานวิจัยเพื่อให้เกษตรกรกลุ่มเป้าหมายได้มีการสะท้อนและทบทวนปัญหาและทางแก้ไขหนี้นอกระบบกับปัญหาการสูญเสียที่ดิน ซึ่งผลักดันให้เกษตรกรยากจนและกลายเป็นเพียงผู้ใช้แรงงาน ขณะเดียวกันก็เพื่อให้สังคมได้รับรู้ เรียนรู้ และช่วยเป็นส่วนหนึ่งในการแก้ไขปัญหานี้ร่วมกันอย่างยั่งยืน

ปัญหาหนี้สินของเกษตรกรไทยเป็นปัญหาที่เรื้อรังมานาน ต้องการแนวทางการแก้ไขที่เป็นกระบวนการที่ยั่งยืน งานวิจัยชิ้นนี้มุ่งศึกาา "กระบวนการแก้ไขปัญหาหนี้สินเกษตรกร กรณีศึกษาสภาเครือข่ายองค์กรเกษตรกรแห่งประเทศไทย" เพื่อเป็นการถอดบทเรียนความสำเร็จตัวอย่างจากเกษตรกรในเครือข่ายที่สามารถแก้ปัญหานี้ได้ อันจะเป็นองค์ความรู้สำคัญในการต่อยอดเพื่อสร้างกระบวนการแก้ไขปัญหาหนี้สินเกษตรกรที่ยั่งยืนต่อไป

สถานการณ์การสูญเสียที่ดินทำกินของเกษตรกรเป็นปัญหาใหญ่มากขึ้นเรื่อย ๆ สาเหตุหนึ่งเกิดจากปัญหาหนี้สินที่รุมเร้าเกษตรกรไทย งานวิจัยชิ้นนี้ของมูลนิธิไทชีวิตไท มุ่งเน้นที่จะหาคำตอบเชิงความสัมพันธ์ระหว่างการเป็นหนี้สินนอกระบบกับปัญหาการสูญเสียที่ดิน นอกจากนี้ยังเป็นการหาสาเหตุที่แท้จริงของการเป็นหนี้ของเกษตรกรพร้อมกับหาหนทางแก้ไขให้ได้ตรงจุดอย่างแท้จริง